علت بروز سرطان دهانه رحم چیست؟

در ۹۰ درصد موارد، این بیماری به علت عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. هنگامی که این ویروس برای چند سال در بدن باقی می‌ماند، به تدریج برخی از سلول‌ها را در گردن رحم به سلول‌های سرطانی بدل می‌کند و این سلول‌ها به طور پیشرونده مهاجم‌تر می‌شوند. با این وجود بسیاری از افرادی که مبتلا به عفونت‌های ویروس پاپیلوم انسانی می‌شوند،  به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شودند.

عوامل دیگری که نقش ضعیفی در بروز این بیماری دارند شامل موارد زیر است:

• سیگار کشیدن

• سیستم ایمنی ضعیف بدن

• قرص ضد بارداری خوراکی

• شروع رابطه جنسی از سنین پایین و داشتن شریک‌های جنسی متعدد

نادر بودن این بیماری در راهبه‌ها وشیوع آن در زنان روسپی حاکی از آن است که فعالیت جنسی، سن اولین مقاربت و تعداد شرکای جنسی نقش مهمی در ایجاد این بیماری دارند.

انواع سرطان دهانه رحم

این بیماری انواع مختلفی دارد که:

حدود نود درصد از آن شامل کارسینوم سلول-سنگفرشی (به رشد بدخیم سلول‌های پوششی در هر اندامی که می‌تواند به بافت‌های اطراف نفوذ کرده و توانایی متاستاز داشته باشد، کارسینوم گفته می‌شود.)

ده درصد آدنوکارسینوم (به سرطان در بافت غدد آدنوکارسینوم گفته می‌شود) و تعداد کمی شامل موارد دیگر می‌شود.

 تشخیص سرطان دهانه رحم

تشخیص این بیماری با غربالگری دهانه‌ی رحم بوسیله تست پاپ اسمیر (تست پاپ اسمیر یک آزمایش ساده و بدون درد است که طی آن سلول‌های غیرعادی داخل یا اطراف رحم شناسایی می‌شوند.) و به دنبال آن با بافت‌برداری  صورت می‌گیرد. در ادامه مراحل تشخیص، تصویربرداری پزشکی اجرا می‌گردد تا پزشکان گسترش یا عدم گسترش آن را تشخیص دهند.

از سال ٢٠١٤ به این طرف طبق مطالعه ATHENA، اگر از پروتکل HPV alone برای غربالگری سرطان دهانه سرویکس بخواهیم استفاده کنیم، فقط روش Cobas HPV مورد تأئید می باشد. درتست HPV فقط باید ژنوتیپ های high risk مورد بررسی قرار گیرد و گزارش شود.  گزارش ژنوتیپ های low risk منجر به إیجاد درمانهای بیش از حد (over treatment) بیماران می شود. در حالیکه هیچ نقشی در إیجاد کانسر سرویکس ندارد. عفونت با HPV در بیش از ٩٠٪‏ موارد طی ١٨ ماه توسط سیستم أیمنی بدن پاک می شود. زمانی این عفونت با ارزش تلقی می شود که به عفونت پایدار تبدیل شود.

این احتمال مطرح است که HPV از یک دوره نهفته غیرقابل تشخیص (Non-detectable dormant state) برخوردار بوده که می تواند سالیان بعد مجدداً فعال شود. این مسئله می تواند توضیحی برای وجود HPV در زنانی باشد که سالیان طولانی فقط یک شریک جنسی داشته اند. آزمایش تشخیص انواع HPV پر خطر (hr.HPV) قدرت پیشگیری و غربالگری سرطان دهانه رحم را به طور چشمگیری افزایش می دهد و با اطمینان بالا می تواند خانم ها ی در معرض خطر سرطان دهانه رحم را شناسایی کند. 

علایم سرطان دهانه رحم چیست؟

برخی از علایم سرطان دهانه رحم شامل موارد زیر است:

• خونریزی بدون دلیل از واژن (این خونریزی ممکن است به صورت خونریزی بین دو عادت ماهیانه، خون ریزی پس از نزدیکی و یا خونریزی پس از دوش وارژینال باشد.)

• ترشحات واژنی به صورت مداوم

• درد و خونریزی پس از نزدیکی و در مشاهده نشت مدفوع و ادرار از واژن

• بی‌اشتهایی و کاهش وزن

• کم‌خونی

در مراحل پیشرفته علائم سرطان دهانه رحم شامل موارد زیر است:

• فشار یا درد لگنی

• درد سیاتیک

• اختلال کار روده و مثانه

• ورم پاها

راه‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم چیست؟

معاینات منظم و دوره‌ای و و همانگونه که گفته شد انجام آزمایش پاپ اسمیر یکی از موثرترین اقدامات پیشگیرانه سرطان رحم و الگویی موفق در کاهش میزان بروز و تلفات ناشی از این نوع سرطان بشمار می‌رود. 

واکسن HPV، از انسان در برابر دو گونه از این ویروس (ویروس پاپیلومای انسانی که باعث بروز این سرطان می‌گردد) محافظت می‌کند و این امکان وجود دارد که تزریق این واکسن، بین ۶۵ تا ۷۵ درصد از سرطان‌های دهانه رحم پیشگیری نماید. از آنجا که بعد از درمان، همچنان خطر سرطان وجود دارد، معمولاً توصیه می‌شود که نمونه‌ برداری از سلول‌های دهانه‌ی رحم به صورت مداوم صورت گیرد.

واکسن گارداسیل: که توسط شرکت مرک ساخته شده برای دختران و زنان در فاصله سنی ۹ تا ۲۶ سالگی تجویز می‌شود. سازمان دارو و مواد غذایی آمریکا پس از آزمایش این واکسن اعلام کرد که گارداسیل تقریباً ۱۰۰ درصد در جلوگیری از ویروس  پاپیلومای انسانی مؤثر است.