زنان مبتلا به هیرسوتیسم (hirsutism) موهای تیره و ضخیمی بر روی صورت، قفسه سینه، شکم و پشت دارند.

این موهای ضخیم و تیره متفاوت با موهایی است که زنان به طور عادی بر روی لب فوقانی، چانه، پستان‌ها یا شکم دارند و همچنین متفاوت با موهای ظریفی است که همه بدن آنها را می پوشاند.

زنان بعضی گروه‌های نژادی (از جمله زنان منطقه مدیترانه) نسبت به زنان سایر مناطق موهای بدنی بیشتری دارند، اما این امر به معنای آن نیست که آنها دچار هیرسوتیسم هستند.

تا دوران بلوغ، موهای بدن کمرنگ و کُرکی هستند که ولوس نامیده می شود. با شروع بلوغ جنسی، هورمون های مردانه به نام آندروژن ها سبب می شوند این موهای ظریف در برخی نقاط بدن تیره، زبر و ضخیم شوند که به آن ها موهای ترمینال گفته می شود. رویش موی ترمینال در زنان ممکن است ناشی از افزایش آندروژن یا حساسیت بیش از حد فولیکول های مو به آندروژن باشد.

هورمون های مردانه نظیر تستوسترون محرک رویش مو هستند و باعث افزایش اندازه و تشدید رشد و تیره شدن مو می شوند. افزایش میزان هورمون های مردانه باعث خشونت صدا، آکنه و افزایش حجم عضلات شود. سطح آندروژن در حدود نیمی از زنان مبتلا به هیرسوتیسم بالاست در حالی که در بقیه چنین نیست.

علل هیرسوتیسم

هیرسوتیسم در زنان ممکن است ناشی از حساسیت بیش از حد پیاز مو به هورمون‌های مردانه یا آندروژن‌ها باشد. (در بدن زنان هم در شرایط عادی اندکی آندروژن وجود دارد). یا اینکه به علت ترشح غیرطبیعی مقادیر زیاد آندروژن‌ها یا هورمون‌های مردانه در بدن زن باشد. تولید زیاد آندروژن در بدن زن ممکن است به علت یک غده یا تومور ترشح کننده هورمون مردانه یا به طور شایع تر به علت بیماری” تخمدان چندکیستی” (PCO) باشد.

سندرم تخمدان پُلی کیستیک بیماری شایعی است که ناشی از عدم تعادل هورمون های جنسی است و منجر به قاعدگی های نامنظم، چاقی، ناباروری و گاهی کیست های متعدد در تخمدان می شود. این سندرم شایع ترین علت قابل تشخیص هیرسوتیسم می باشد.

گاهی افزایش تولید هورمونهای مردانه از اختلالی در تخمدانها، غدد فوق کلیوی یا غده هیپوفیز در مغز ناشی می شود.

برخی از داروها نیز می‌توانند هیرسوتیسم ایجاد کنند. از جمله این داروها قرص‌های ضدبارداری خوراکی، هورمو‌ن‌ها و استروئیدهای آنابولیک هستند.

همچنین پس از یائسگی هیرسوتیسم در زنان عارضه شایعی است. به نظر می‌رسد که هیرسوتیسم دارای یک زمینه خانوادگی هم باشد. در صورت ابتلا به هیرسوتیسم پزشک ممکن است آزمایش هایی از شما به عمل آورد تا علت آن را کشف کند.

در صورتی که علت معینی مشخص شود، سعی بر آن است که با رفع آن عامل هیرسوتیسم را درمان کنند. در غیر این صورت درمان‌های موضعی و دارویی برای برطرف کردن موها تجویز می‌شود.

در صورتی که به طور ناگهانی موهای صورت و بدن‌تان افزایش یافت به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر عادت ماهانه‌تان به هم خورد یا صدایتان کلفت شد، نیز باید دکترتان را ببینید.

نشانه ها و علائم هیرسوتیسم

هیرسوتیسم ممکن است به جای آن که بیماری باشد نشانه باشد و شاید علامت یک بیماری جدی تر باشد، به ویژه اگر پس از دوران بلوغ ایجاد شود. علامت اصلی هیرسوتیسم رویش موی مشکی و ضخیم در مناطقی است که معمولاً زنان در آن مناطق رویش مو ندارند به عنوان مثال در صورت، سینه و پشت. چنانچه علت هیرسوتیسم افزایش سطح آندروژن باشد، ممکن است علائم دیگری نیز وجود داشته باشند:

• خشونت صدا
• آکنه
• کم پشت شدن مو
• موهای سیاه و زبر در صورت، سینه و پشت
• کاهش اندازه پستان ها
• افزایش حجم عضلات

در صورت مشاهده موارد زیر به دنبال درمان باشید:
• رشد سریع مو در ناحیه سبیل، گونه ها، چانه، قفسه سینه، کشاله ران یا پشت.
• پیشرفت تدریجی رشد موهای زائد.
• قاعدگی های نامنظم.
• خصوصیات مردانه نظیر: خشونت صدا، کم پشتی موی سر، افزایش حجم عضلات و کاهش اندازه پستان
• رشد ناخواسته مو که با دارو بدتر شوند.