دسته بندی مطالب

غربالگری سلامت جنین غربالگری سلامت نوزادان غربالگری و پیشگیری از سرطان خدمات تشخیص پزشکی و بالینی خدمات ایمونولوژی و ایمونوفلورسانس خدمات پاتولوژی و سیتو پاتولوژی آموزش های همگانی و تخصصی همکاران و متخصصین آزمایشگاهی

تشخیص علت ناباروری زنان

| تعداد بازدید : 3576

ناباروری همیشه به معنای عقیم بودن یا ناتوانی دائمی در بچه دار شدن نیست. در ایران حدود ۲۰ درصد از زوجها نابارور هستند، اما درصد بسیار کمی از آنها عقیم هستند. بیشتر زوج های نابارور که برای بچه دار شدن اقدام می کنند  با درمان و بدون درمان بالاخره صاحب فرزند می شوند. مشکل ناباروری ممکن است از طرف مرد، زن یا هر دو باشد. ناباروری برای یک زن زیر ۳۵ سال به معنای باردار نشدن پس از یک سال رابطۀ جنسی منظم و بدون استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری است که برای زنان بالای ۳۵ سال این مدت زمانی به شش ماه کاهش پیدا می کند. اکثر موارد ناباروری با تشخیص و درمان به موقع رفع می شود، به همین دلیل لازم است زوجین نسبت به این موضوع آگاه باشند و در زمان درست برای تشخیص و رفع مشکل به پزشک متخصص مراجعه کنند.

تشخیص علت ناباروری زنان

علائم ناباروری در زنان

اختلالات تخمک گذاری در زنان می تواند یکی از علائم ناباروری باشد. تغییر در دورۀ عادت ماهانه با  مشکلات مربوط به ناباروری مرتبط است. داشتن عادت های ماهانۀ غیرطبیعی مانند خونریزی بیشتر یا کمتر از حد معمول، عادت های ماهانه نامنظمی که باعث می شود فاصلۀ روزهای بین دو عادت ماهانه در هر ماه تغییر کند، نداشتن عادت ماهانه یا توقف ناگهانی آن یا عادت های ماهانۀ دردناک مثل کمردرد، درد ناحیۀ تناسلی و گرفتگی ماهیچه ها از علائمی است که اگر قصد بارداری دارید باید به آنها توجه کنید و در صورت وجود این علائم برای افزایش شانس بارداری خود و بررسی مشکلات، سریع تر به پزشک مراجعه کنید. برخی از علائم در زنان می تواند نشاندهندۀ تغییرات هورمونی در او باشد که می تواند منجر به ایجاد مشکلات باروری شود. این علائم ظاهری که نشا ندهندۀ تغییرات هورمونی هستند شامل موارد زیر است:

  • تغییرات پوستی شامل افزایش آکنه و جوش

  • کاهش یا افزایش میل جنسی

  • رشد موهای زائد در پشت لب، روی قفسۀ سینه و چانه

  • ریزش یا نازک شدن موها

  • افزایش وزن

  • ترشحات شیری رنگ از نوک سینه ها و بدون ارتباط با شیردهی

  • احساس درد هنگام برقراری رابطۀ جنسی

موارد بالا علائمی است که به علت وجود یک یا چند مشکل در زنان بروز می کند و می تواند نشاندهندۀ ناباروری باشد؛ اما ناباروری ممکن است دلیل دیگری داشته باشد که هیچ علامتی ندارد.


دلایل عمده ناباروری در زنان

مشکلات تخمدان و اختلال در تخمک گذاری

اختلال در تخمک گذاری، علت عمده ناباروری در زنان است. بدون عمل تخمک گذاری لقاح انجام نمی شود و بنابراین زن باردار نمی شود. بعضی از زن ها ممکن است تخمک گذاری نکنند و یا به طور نامنظم و کم تخمک گذاری کنند، بنابراین ممکن است یا عادت ماهیانه نداشته باشند و یا عادت ماهیانه آنها کم و نامنظم باشد. بعضی خانم ها با وجود داشتن عادت ماهیانه منظم، دارای اختلال در تخمک گذاری هستند.

 

اختلال در لوله های رحمی

در بعضی زنان، لوله های رحمی به طور کامل و یا ناقص بسته است، در نتیجه اسپرم به تخمک نمی رسد. بسته بودن لوله های رحمی می تواند به دلیل عفونت، آندومتریوز و یا چسبندگی های پس از عمل جراحی باشد. همچنین ممکن است این لوله ها پس از حاملگی خارج رحمی بسته شوند.


آندومتریوز

آندومتریوز حالتی است که در آن سنگفرش رحم (آندومتر) رشد می کند و از رحم هم فراتر می رود و لوله های رحمی را نیز می پوشاند و حتی آنها را می بندد و در عمل تخمک گذاری اختلال به وجود می آورد. حدود 70% زنان دارای آندومتریوز، نابارور هستند.


اختلال در دهانه رحم یا رحم

ناهنجاری های گردن رحم می تواند سبب ناباروری شود که از آن جمله می توان به مشکلات مربوط به ساختمان بدن، عفونت های دهانه رحم و یا یکفیت نامناسب ترشحات رحم اشاره کرد. از طرفی تومورهای بدخیم رحم و یا بعضی جای زخم های موجود در دیواره رحم مسبب ناباروری است.


مشکلات دستگاه ایمنی بدن مانند عفونت

مشکلات مربوط به دستگاه ایمنی بدن و عوامل ایمونولوژیکی نقش مهمی در ایجاد ناباروری دارند. تشخیص و درمان این گونه بیماران مشکل است؛ در بعضی خانم ها، علیه اسپرم مرد ماده ای بنام آنتی بادی ترشح می شود که اسپرم ها را از بین می برد و یا آنها را غیرفعال می کند و یا حتی سبب سقط خود به خود در بعضی از آبستنی ها می شود.

 

سندرم تخمدان پلی کیستیک

در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، فولیکول های کوچکی که در تخمدانها وجود دارد تبدیل به فولیکولهای بالغی نمی شود که قادر به رهاسازی تخمک باشد. از نشانه های واضح این سندرم، اختلال هورمون های تولید مثل و الگوهای تخمک گذاری غیرقابل پیش بینی است. عادت های ماهانۀ نامنظم، افزایش موهای زائد، جوش و چاقی از علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک است. رژیم غذایی مناسب و ورزش می تواند در بهبود این مشکل در زنانی که اضافه وزن یا چاقی دارند، مؤثر باشد.  چرخۀ تخمک گذاری در بسیاری از زنان دارای اضافه وزن با کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن به حالت طبیعی برمی گردد.


مشکلات هورمونی و کیفیت پایین تخمک

کیفیت و تعداد تخمک هایی که توسط تخمدان تولید می شود به طور طبیعی و یا توسط درمان های ناباروری پس از ۳۵ سالگی به طور چشمگیری افت می کند. در صورت کیفیت پایین تخمک، اگرچه امکان باروری تخمک وجود دارد، اما ممکن است تخمک بارور نتواند به درستی در رحم لانه گزینی یا به اندازۀ کافی رشد کند. با افزایش سن، معمولاً کیفیت تخمک ها پایین می آید. برای رفع این مشکل ممکن است پزشک درمان دارویی را پیشنهاد کند. روش آی وی اف در کنار درمان دارویی تحریک تخمک گذاری می تواند شانس بارداری را در این افراد افزایش دهد. در مورد زنانی که دچار نارسایی زودرس تخمدان شده اند یا تخمک آنها کیفیت کافی برای رشد را ندارد، پزشک ممکن است استفاده از تخمک اهدایی را پیشنهاد کند. در این روش تخمک از فرد اهداکننده دریافت می شود و از طریق روش آ یوی اف با اسپرم همسر، بارور خواهد شد و سپس تخمک بارور به رحم مادر منتقل می شود.

کم خونی، بیماری ها، چاقی، رژیم غذایی نامناسب بیماریهای مرتبط با بلوغ و فقدان قاعدگی، بیماری سلیاک یا همان عدم تحمل گلوتن، بیماری کوشینگ، بیماری های کلیوی و دیابت و همچنین کم خونی و نداشتن رژیم غذایی مناسب نیز می توانند بر باروری زنان تأثیر بگذارند. کمبود سلول های خونی سالم ناشی از کمبود آهن، کمبود ویتامین B-12 و کمبود فولات، با ناباروری رابطه ی مستقیم دارد. زنان می توانند با رژیم غذایی سالم از بروز بسیاری از انواع کم خونی ها پیشگیری کنند. عادت های غذایی متعادل و سالم می تواند به قدرت باروری کمک کند. در یک مطالعه ی وسیع، بیش از 17000 پرستار گزارش دادند زنانی که رژیم های غذایی مناسب دارند حدود 66 درصد کمتر به اختلالات باروری و تخمک گذاری دچار می شوند. زنان مورد مطالعه در این تحقیق، رژیم غذایی سرشار از چربی های سیرنشده و پروتئین های گیاهی و چربی های ترانس بسیار کم داشتند. این نوع عادت های غذایی باعث می شوند که میزان انسولین به طور طبیعی به حد معمولی برسد و این امر باعث مهیا شدن آنتی اکسیدانت های ضروری می شود.

 

استعمال دخانیات و مشروبات الکلی

مصرف تنباکو قدرت باروری را هم در مردان و هم در زنان تهدید می کند. تنباکو در زنان خطر به وجود آمدن جهش های ژنتیکی در تخمک را افزایش می دهد. همچنین نیکوتین و سایر مواد شیمیایی، تخمک گذاری را با کاستن از میزان ترشح استروژن دچار مشکل می کنند. برخی خانم ها فقط هنگام بارداری سعی می کنند سیگار نکشند، غافل از اینکه دود سیگار می تواند شانس حامله شدن را نیز کاهش دهد. استعمال دخانیات در زنان می تواند باعث یائسگی زودرس شود و این موضوع برای زنانی که سنشان بالا است و می خواهند باردار شوند، اهمیت حیاتی دارد. مصرف داروهای تفننی طی سال های اخیر مانند مار یجوانا و کوکائین سیر فزاینده ای داشته و برای بخشی از مردم به صورت بخشی از زندگی روزانه در آمده است. البته افزایش مقبولیت اجتماعی این داروها دلیل بر بی ضرر بودن آن ها نیست. این داروها بر روی باروری زوجین اثر منفی دارند. در صورت ترک دخانیات بعد از مدتی اثرات منفی شان بر باروری از بین می رود. مصرف زیاد الکل نیز می تواند باعث توقف عادت ماهیانه و تخمک گذاری در زن ها شود. می توان گفت مقدار اندک آن نیز برای شما که می خواهید باردار شوید زیاد است. مصرف الکل توسط زنان باردار احتمال سقط را تا  5. 2 برابر زنان عادی افزایش می دهد. اگر زنی هم الکل بنوشد و هم سیگار بکشد، احتمال سقط در او 4 برابر زنان عادی می شود.

 

مشکلات ناباروری با دلایل نامشخص

گاه ممکن است پس از کی معاینه دقیق پزشکی، زن و شوهر کاملاً سالم تشخیص داده شوند، ولی به علل ناشناخته بارور نشوند. اگرچه معمولاً بعد از دو سال تعداد زیادی از این زوج ها بچه دار می شوند، اما تعدادی از آنها حتی بعد از گذشت سه سال بدون استفاده از روش های پیشگیری بچه دار نمی شوند، در این صورت باید تحت درمان قرار بگیرند.

 

علل ناباروری ژنتیکی

علل ناباروری اعم از مشکلات هورمونی و چاقی تا غیرطبیعی بودن سلول های جنسی (تخمک و اسپرم) همگی می تواند به نوعی تحت تأثیر عوامل ژنتیکی باشد؛ برای مثال استعداد چاقی، ابتلا به عفونت و حتی لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری می انجامد، همگی هرچند کوچک می توانند به عوامل ژنتیکی مربوط باشند. امروزه مطالعات بر روی ژن های خاص در انسان و مدل های آزمایشگاهی تا حدودی تأثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را آشکار ساخته اند. بعضی از عوامل ژنتیکی بر ناباروری مردان تأثیر می گذارند، درحالی که بعضی عوامل دیگر بر روی هر دو جنس و یا فقط بر روی زنان تأثیرگذارند؛ برای مثال جابجایی های کروموزومی می تواند بر روی مردان و زنان تأثیر بگذارد اما سندرم کلاین فلتر که در آن ترکیب کروموزوم های جنسی به صورت XXY درمی آید تنها مختص مردان است و سندرم ترنر که در آن بیمار فقط دارای کروموزوم جنسی X است تنها مختص زنان است.

منبع : شماره 176 مجله اخبار آزمایشگاهی

 


نویسنده

واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی اریترون

تماس با ما


اریترون یک آزمایشگاه تخصصی است که از راه های مختلف می‌توانید با آن در تماس باشید و پرسش ها و مشکلات خود را به آسانی با متخصصین ما در میان بگذارید.

ساعت کار: از 05:30 صبح الی 12 شب به طور یکسره و روزهای تعطیل از 6:30 صبح الی 10 شب

آدرس: اصفهان، خیابان شیخ صدوق شمالی، خیابان شیخ مفید غربی

شماره تماس:  7-36631906- 031            2 -36633621 - 031

031-37134

شماره فکس: 89784728- 021                        کد پستی : 76351-81647
ایمیل: med@Erythron-lab.com 

 

جوابدهی

شماره واتس آپ برای دریافت جواب آزمایش :   

   09138183947  

 

نمونه گیری در منزل

برای هماهنگی جهت نمونه گیری در محل مورد نظر خود با شماره های زیر در ساعت مشخص تماس حاصل فرمایید:

آقای مهندس عزیزی    09131689270