دسته بندی مطالب

غربالگری سلامت جنین غربالگری سلامت نوزادان غربالگری و پیشگیری از سرطان خدمات تشخیص پزشکی و بالینی خدمات ایمونولوژی و ایمونوفلورسانس خدمات پاتولوژی و سیتو پاتولوژی آموزش های همگانی و تخصصی همکاران و متخصصین آزمایشگاهی

غربالگری سلامت نوزادان

| تعداد بازدید : 9358

غربالگری نوزادان در سال 1960 و با ابداع تست گاتری آغاز شد. اساس این تست رشد یک باکتری خاص در محیط های کشت معمولی در حضور مقادیر بالای فنیل آلانین در نمونه خون نوزاد می باشد.

غربالگری سلامت نوزادان

مقدمه

غربالگری نوزادان در سال 1960 و با ابداع تست گاتری آغاز شد. اساس این تست رشد یک باکتری خاص در محیط های کشت معمولی در حضور مقادیر بالای فنیل آلانین در نمونه خون نوزاد می باشد. افزایش این ماده در خون نوزاد منجر به ایجاد بیماری فنیل کتونوری (نوعی عقب ماندگی ذهنی) می شود. بیماری فنیل کتونوری می گویند. تا سال ها، فنیل کتونوری، کم کاری مادرزادی تیروئید و چند بیماری محدود دیگر، تنها بیماری هایی بودند که در برنامه های غربالگری گنجانده می شدند.

از حدود سال 2000 و با بهره گیری از تکنیک (MS/MS(Tandem Mass Spectrometry با استفاده از مقدار کمی نمونه شمار زیادی از اختلالات بیوشیمیایی قابل شناسایی شده اند و از همین زمان به بعد برنامه های غربالگری بطور گسترده ای در آمریکا، استرالیا و اروپا آغاز شده اند.

در حال حاضر در کشورهای پیشرفته، بیست و نه بیماری (که بیست و دو مورد آن بیماری های متابولیک ارثی هستند) در برنامه غربالگری نوزادان گنجانده شده اند. بیست و دو بیماری متابولیک دیگر نیز به همراه این غربالگری اولیه قابل تشخیص هستند. بیماری های دیگری نیز کاندید اضافه شدن به لیست بیماری های غربالگری هستند.

در سایر کشورها نیز از 5 تا 30 بیماری در غربالگری نوزادان مد نظر قرار گرفته اند. مزایای غربالگری گسترده ی نوزادان این است که از عدم تشخیص یا تشخیص دیرهنگام بیماری ها اجتناب شده و از بسیاری از موارد مرگ و میر یا معلولیت شدید ممانعت به عمل می آید. در بسیاری از موارد، بیماری هایی که از طریق غربالگری تشخیص داده می شوند به سادگی و با اصلاح رژیم های غذایی قابل درمان و کنترل هستند.

غربالگری نوزادان در بهبود پیش آگهی بسیاری از اختلالات متابولیک مفید و مؤثر شناخته شده است. با این وجود هنوز بر سر طیف بیماری هایی که باید غربالگری شود اختلاف نظر وجود دارد (این امر ناشی از عدم وجود آمار کافی در این زمینه است).

برخلاف روش های رایج غربالگری، MS/MS یک ماده واحد را اندازه نمی گیرد، بلکه مجموعه ای از متابولیت ها را شناسایی و تعیین مقدار می کند. ارزیابی ها بر روی مقدار کمی خون که از کف پای نوزاد برروی یک کاغذ صافی مخصوص گرفته می شود توسط سیستم MS/MS انجام گشته و می تواند 60-45 ماده مختلف و نسبت میان آن ها را اندازه گیری کرده و اطلاعات کافی جهت تشخیص حدود 60 بیماری متابولیک ارائه دهد. البته تفسیر این اطلاعات بسیار پیچیده و سخت می باشد. پروتکل های غربالگری نوزادان باید سریع، مقرون به صرفه و قابل انجام برای تمام نوزادان در سراسر کشور باشد.

 

اختلالات مورد بررسی

بسیاری از مواد غذایی که وارد بدن می شوند باید در مسیرهایی مخصوصی سوخته شده تا بتواند: هم انرژی لازم برای فعالیت سلولها را ایجاد کنند و هم مواد لازم جهت ترمیم سلولی و بافتی را تامین نمایند. به این مسیرها، مسیرهای متابولیسم (سوخت و ساز) بدن گفته می شود که براساس ماده اولیه ای که از آنها تولید و یا سوخته می شود انواع مختلفی پیدا می کنند. مانند: مسیرهای متابولیسم قندها، پروتئین ها، چربی ها و اسیدهای نوکلئیک. در این مسیرها ترکیباتی به نام آنزیم وجود دارند که می تواند تبدیل یک ماده به ماده دیگر را سرعت ببخشند. کمبود این آنزیمها می تواند طیف وسیعی از بیماری ها را در پی داشته باشد.

 آزمایشهای غربالگری باید بعد از 48 ساعت و حداکثر یک هفته پس از تولد انجام شوند (به نحوی که حداقل 36 ساعت از خوردن شیرِ نوزاد، گذشته باشد).

 انجام تست غربالگری در روز اول تولد، قابل اطمینان نبوده و باید مجدداً تکرار شود.

 جمع آوری نمونه از نوزادی که با شیر مادر تغذیه نمی شود ممکن است منجر به نتایج منفی کاذب در آزمایش غربالگری شود. این امر بخصوص در مورد فنیل کتونوری و گالاکتوزمی اهمیت دارد. در این نوزادان نمونه گیری مجدد پس از تغذیه با شیر مادر ضروری است. تغذیه نوزاد از طریق سرم ، نتایج آزمایشهای غربالگری را تحت تاثیر قرار می دهد.

 قبل از انجام آزمایش نوزاد، باید به مدت 2 تا 3 ساعت شیر نخورده باشد، رعایت این زمان در کسب نتیجه درست اهمیت دارد.

 خونگیری از پاشنه پا نوزاد و برروی کاغذ صافی مخصوص گرفته شود.

 از نوزادان نارس (با وزن کمتر از 1500 گرم) یا بیمار باید یک نمونه در روزهای سوم تا پنجم و یک نمونه نیز در یک ماهگی (وزن بیشتر از 2 کیلوگرم) و یا زمان ترخیص از بیمارستان گرفته شود. اگر در یک نوزاد نارس، نتیجه آزمایش غربالگری نتایج غیر طبیعی و نوزاد دارای علائم بالینی خاصی باشد، برای تائید بیماری باید بلافاصله آزمایش تکرار گردد.

 همچنین در نوزادان نارس افزایش فیزیولوژیک 17 – هیدروکسی پروژسترون و کاهش تیروکسین ممکن است مشاهده شود.

 

علایم و شرایطی که شک به وجود بیماری متابولیک ارثی را در نوزاد برمی انگیزد:

  • خواب آلودگی

  • ضعف و بی حالی

  • استفراغ مکرر

  • هر گونه تاخیر رشد جسمی و ذهنی

  • افت مکرر و توجیه نشده قند خون نوزاد

  • خوب شیر نخوردن و یا امتناع از خوردن شیر

  • به تجویز قند و کلسیم جواب نمی دهد

  • تشنج بعد از ۲۴ ساعت اول تولد

  • استشمام بوی خاص و غیر متعارف در ادرار و سایر ترشحات بدن

  • رنگ خاص پوست و موی بدن (رنگ خاص بدون شباهت به والدین)

  • بیماری بدون توضیح، شدید یا پیشرونده

  • وخامت حال عمومی و کاهش هشیاری (بویژه وقتی این شرایط بدنبال استفراغ، تب و یا ناشتایی بروز کند)

  • سابقه هرگونه مرگ ناگهانی توجیه نشده در سایر فرزندان و یا اقوام نزدیک بیمار

  • وجود سابقه ازدواج فامیلی ونشانه های فوق

 

 

 


نویسندگان

دکتر سارنگ یونسی، دکتر محمد مهدی طاهری امین، دکتر پوراندخت سعادتی

تماس با ما


اریترون یک آزمایشگاه تخصصی است که از راه های مختلف می‌توانید با آن در تماس باشید و پرسش ها و مشکلات خود را به آسانی با متخصصین ما در میان بگذارید.

ساعت کار: از 05:30 صبح الی 12 شب به طور یکسره و روزهای تعطیل از 6:30 صبح الی 10 شب

آدرس: اصفهان، خیابان شیخ صدوق شمالی، خیابان شیخ مفید غربی

شماره تماس:  7-36631906- 031            2 -36633621 - 031

031-37134

شماره فکس: 89784728- 021                        کد پستی : 76351-81647
ایمیل: med@Erythron-lab.com 

 

جوابدهی

شماره واتس آپ برای دریافت جواب آزمایش :   

   09138183947  

 

نمونه گیری در منزل

برای هماهنگی جهت نمونه گیری در محل مورد نظر خود با شماره های زیر در ساعت مشخص تماس حاصل فرمایید:

آقای مهندس عزیزی    09131689270