زمینه بالینی و ژنتیک

زمینه بالینی و ژنتیک

لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) یکی از انواع سرطان خون می باشد که توسط ترانسلوکاسیون (9:22)t باعث ایجاد ژن الحاقی BCR-ABL1  گشته و نهایتا اختلال کروموزمی به نام کروموزوم فیلادلفیا حاصل می گردد.

پروتئین ABL1 در بدن به عنوان پروتئین تیروزین کینازی شناخته می شود و در تکثیر سلولی به طور نرمال ایفای نقش می کند و این در حالیست که پروتئین الحاقی BCR-ABL1 نیز با عمل تیروزین کینازی بدون کنترل باعث تکثیر سلولی به طور پیوسته و بیش از حد سلول ها می گردد.

 

علی رغم موثر بودن چشمگیر داروهای مهارکننده فعالیت تیروزین کیناز ABL1 از جمله Imatinib، Ponatinib، Dasatinib و  Nilotinib در درمان این بیماری، متاسفانه تعداد بسیار زیادی از بیماران (حدود 50%) به علت داشتن جهش های نقطه ای در دومین کینازی(DK)  ژن ABL1 نسبت به داروهای مهارکننده تیروزین کیناز مقاومت نشان می دهند. بیش از 50 جهش در این ژن شناسایی شده است که البته کمتر از 20 جهش در اغلب بیماران بطور شایع تر دیده شده است.

حضور جهش نقطه ای در دومین کینازی  ژن ABL1 به عنوان یک مکانیسم در افزایش مقاومت بیماران به Imatinib گزارش شده است. برای کاهش مقاومت دارویی در بیماران مبتلا به CML که مقاومت به Imatinib  نشان داده اند استفاده بیشتر Dasatinib  نسبت به Nilotinib  تجویز می گردد. شناسایی جهش های تیروزین کیناز برای جلوگیری از افزایش داروهای مهارکننده تیروزین کینازی و همچنین تغییر دارو یا نوع درمان، در بیماران مقاوم به انواع این داروها بسیار حائز اهمیت می باشد.

تست­های مولکولی

تکثیرmRNA ژن BCR-ABL  توسط RT-PCR و در ادامه تکثیر توسط nested PCR صورت گرفته و سپس شناسایی جهش های نقطه ای در کدون های221 تا 500 دومین کیناز ABL1 محصولات PCR توسط توالی یابی مستقیم صورت می گیرد.

تفسیر تست

حضور یک یا چند جهش های نقطه ای در بخش ترانسلوکیت منطقه ABL1 از mRNA فیوژن BCR-ABL1 به عنوان یک نتیجه مثبت در نظر گرفته شده و مقاومت در برابر مهار کننده تیروزین کیناز را  نشان می دهد. علاوه بر آن ممکن است نوع خاصی از جهش حساسیت ویژه ای نسبت به داروی مهار کننده تیروزین کیناز خاص نشان داده و می تواند در هدایت انتخاب نوع درمان برای هر بیمار مفید باشد.

مدت زمان آزمایش

15 روز

نوع نمونه مورد آزمایش

• نمونه خون EDTA

• نمونه مغز استخوان

حجم نمونه

• 5 ml نمونه خون EDTA

• 2 ml نمونه مغز استخوان

 

Clinical Reference:

• Mayo Medical Laboratories

• American Association for Clinical Chemistry (Lab Tests Online)