علل شایع بروز دردهای مزمن

شایع ترین دردهای مزمن به صورت سردرد، درد مفاصل، دردهای ناشی از آسیب های فیزیکی و کمردردها بروز می کنند. سایر دردهای مزمن نیز شامل درد سینوس ها، دردهای عصبی و دردهایی است که بخش هایی مشخص از بدن از جمله گردن، شانه ها و لگن را درگیر می کنند. اگرچه درد می تواند ناشی از آسیب جسمانی و یا بر اثر بروز عفونت میکروبی در ناحیه ای از بدن باشد، اما یکی از مشکلات اصلی در ارزیابی دردهای مزمن این است که در  بسیاری از موارد هیچ دلیل قانع کننده ای برای بروز و تداوم آنها پیدا نمی شود. به عنوان مثال، مطالعات نشان می دهد که در ۸۵ درصد موارد بروز کمردرد، پزشکان هیچ گاه موفق به یافتن منشأ اصلی درد نمی شوند. درد، زمانی مزمن می شود. اختلالی در سیستم عصبی مرکزی انسان ایجاد شود. در زمان بروز دردهای حاد، سیستم عصبی، پس از بهبود صدمه ایجاد شده، ارسال سیگنال های درد به نخاع و مغز را متوقف می کند، اما اگر این سیگنال ها، پس از ترمیم آسیب همچنان منتقل شوند   درد مزمن می شود. مطالعات انجام شده نشان می دهند که مغز افراد دچار دردهای مزمن، از لحاظ ساختاری نیز تفاوت هایی با سایر افراد پیدا می کند، به این صورت که درد، در گذر زمان سلول های عصبی یا همان نورو نها را در بخش بافت  خاکستری مغز دچار فشردگی می کند. به عنوان مثال مطالعه ای که در سال ۲۰۰۴ در دانشگاه نورثوسترن( (Northwestern University  ایالات متحده انجام شد نشان می داد بافت خاکستری مغز افرادی که به مدت بیش از یک سال از   کمردرد مزمن رنج می برند در برخی از نقاط تا ۱۱ درصد نسبت به سایر افراد دچار کاهش شده بود. این تقلیل بافت خاکستری می تواند منجر به ایجاد اختلال در روند فکر کردن، حرکت، خوابیدن و بروز احساسات و عواطف شود. بخش هایی از   مغز که در هنگام بروز افسردگی و اضطراب درگیر می شوند دقیقاً همان هایی هستند که با بروز دردهای مزمن در ارتباطند. شاید به همین دلیل است که احتمال  بروز افسردگی در افراد دچار دردهای مزمن افزایش می یابد و در هنگام بروز  اضطراب و استرس، احساس درد شدیدتر می شود.

 

چگونه بر دردهای مزمن غلبه کنیم؟

با توجه به شرایط متنوع و گاه ویژه ای که منجر به بروز دردهای مزمن می شوند، چگونگی مقابله با آنها نیز متفاوت است. با این حال باید در نظر داشته باشید  که در بسیاری از مواقع می توان راه مقابله با درد را یافته و به صورت کامل آن را از میان برداشت. اول از همه باید بدانید که دارو به مفهوم عام تنها می تواند یک یار کمکی در مبارزه با درد باشد، به عنوان مثال اگر در میانه فعالیت فکری، ناگهان سردرد به سراغتان آمد و شما را از ادامه کارتان باز داشت، استفاده از یک قرص سردرد مثل استامینوفن یا ایبوبروفن می تواند را هحل خوبی برای مشکل باشد. باید در نظر داشته باشید که تنها در مواقع لزوم و با کمترین میزان یا دوزی که منجر به کاهش درد می شود از داروهای ضد درد بهره بگیرید. اگرچه داروهای ضد درد از نوع بدون نسخه، در ظاهر بی خطر به نظر می رسند، اما مصرف بیش از اندازه آن ها می تواند منجر به ایجاد خطراتی برای سلامت بخش های مختلف بدن از جمله کبد، قلب و کلیه شود.  هر چه بیشتر دارو مصرف کنید آستانه پاسخگویی بدن در برابر آن بالا رفته و برای تسکین نیاز به مقدار بیشتری دارو خواهید داشت. این مشکل در مورد ضد دردهای حاوی مرفین چه در قالب دارو و  چه در شکل مواد مخدر بسیار خطرناکتر خواهد بود.
گذشته از داروها، روش های دیگری نیز برای مقابله با دردهای مزمن وجود دارند. سابقه استفاده از  برخی ازای نروش ها به زمان های بسیار دور برم یگردد و برخی دیگر مربوط به سال های اخیر و عصر تکنولوژی هستند. با توجه به بی خطر  بودن اغلب این روش ها، می توانید با آزمایش هرکدام از آن ها به روش مفید و مؤثر برای تسکین دردهای مزمن خود دست پیدا کنید.

طب سوزنی

تئوری های مختلف، در مورد سابقه استفاده از طب سوزنی در چین اختلاف نظر دارند اما آنچه  مسلم است این است که چینی ها از بیش از ۲۰۰۰ سال قبل، ازای نروش برای مقابله با درد استفاده می کردند. در این روش، سوزن های بسیار ریزی در  نقاط مختلفی از پوست توسط متخصص وارد می شوند. چگونگی ورود و مکان ویژه سوزن ها نیز براساس حرکت سیستم مریدیآن که به باور چینی های باستان شاهراه انرژی درونی بدن است انتخاب می شود. جدا از این تفسیر باستانی، طب جدید نیز  موفق شده دلیلی علمی برای تأثیر طب سوزنی در کاهش درد پیدا کند. مطالعه منتشرشده در وبسایت علوم عصبی Nature نشاندهنده این است که اگر سوزن های به کار گرفته شده به صورت دقیق و در مکان های صحیحی از پوست وارد شوند،  بر فعالیت  اسیدآمینه آدنوزین که کاه شدهنده درد است تأثیر مثبت می گذارند. مجموعه این یافته ها منجر به این شده که سازمان جهانی بهداشت نیز اثر کاهش دهنده درد را به عنوان یکی از ویژگی های طب سوزنی تأیید کند.

 

آروماتراپی

آروماتراپی یا عطردرمانی، یکی دیگر از روش های غیردارویی است که می تواند در کاهش دردهای مزمن تأثیر داشته باشد. سابقه استفاده از این روش نیز همچون طب سوزنی به گذشته های بسیار دور برمی گردد و درکشورهایی همچون مصر،  یونان، چین و روم باستان کاربرد داشته است. در عصر جدید نیز از اوایل قرن بیستم مطالعه های مختلفی بر روی روغن های ضروری ) محلول های رقیق شده مشتق از گیاهان خاص ( و تأثیر آن ها بر وضعیت های مختلف پزشکی از جمله درد انجام  شد. تئوری های مختلفی در زمینه چگونگی تأثیر اسانس گیاهان در کاهش درد وجود دارد. یکی از این تئوریها بیانگر این نکته است که این بوهای ویژه با تحریک بخشی از مغز موسوم به سیستم لیمبیک منجر به کاهش درد می شوند.

 

ماساژدرمانی 

ماساژدرمانی روشی است  که احتمالاً همه ما در مقطعی از زندگی برای ایجاد آرامش و رفع خستگی یا کوفتگی عضلانی آن را به کار گرفته ایم، اما ماساژ جدا از احساس خوبی که به شما می دهد می تواند درکاهش دردهای مزمن از جمله کمردرد،  درد آرتروز، سردردهای تنشی و درد گردن نیز مؤثر باشد. ماساژ سبب ایجاد فشار بر روی بافت نرم شده و بر ماهیچه ها، جریان خون، سیستم لنفاوی و دستگاه  عصبی تأثیر می گذارد. ضمن اینکه از یک طرف با افزایش ترشح هورمونهای اندورفین یعنی ضددرد  داخلی بدن و سروتونین یا همان هورمون سرخوشی و از طرف دیگر با کاهش ترشح هورمون های فاز استرس سبب کاهش درد می شود. علاوه بر این، ماساژدرمانی در سطح مولکولی نیز بر ژن های ایجادکننده تورم و   التهاب تأثیر گذاشته و با کاهش فعالیت این ژن ها، دردهای ناشی از التهاب را کاهش می دهد. رو شهای ذهنی مقابله با درد اگرچه تمامی روند ایجاد درد و احساس آن در مغز انسان نمی گذرد، اما می توان گفت که روند ادراک درد از مغز آغاز می شود  و به همین دلیل است که تکنیک های متمرکز بر روان از جمله مراقبه، هیپنوتراپی، شناخت درمانی و برخی از انواع یوگا و مدیتیشن می توانند نقشی تعیین کننده در کاهش درد داشته باشند. در این میان هر فرد با توجه به سوابق، تجارب و باورهای خود می تواند از این روش ها استفاده کند. نکته مهم برای بهره مند شدن از فواید هرکدام از این روشها این است که به کاربردی بودن آن باور داشته باشید، چون هرگونه باور ذهنی مبتنی بر عدم موفقیت در مبارزه با درد، منجر به شدت یافتن درد  می شود و حتی اثر داروهای مسکن را نیز کاهش می دهد. در نقطه مقابل  اگر فقط باور داشته باشید که می توانید بر دردتان غلبه کنید احساس بهتر و درد کمتری را تجربه خواهید کرد. 

روشهای ذهنی مقابله با درد

اگرچه تمامی روند ایجاد درد و احساس آن در مغز انسان نمی گذرد، اما می توان گفت که روند ادراک  درد از مغز آغاز می شود و به همین دلیل است که تکنیک های متمرکز بر روان از جمله مراقبه، هیپنوتراپی، شناخت درمانی و برخی از انواع  یوگا و مدیتیشن می توانند نقشی تعیی نکننده در کاهش درد داشته باشند. در این میان هر فرد با توجه به سوابق، تجارب و باورهای خود می تواند از این روش ها استفاده کند. نکته مهم برای بهره مند شدن از فواید هرکدام از این روشها این است که به کاربردی بودن آن باور داشته باشید، چون هرگونه باور ذهنی مبتنی بر عدم موفقیت در مبارزه با درد، منجر به شدت یافتن درد می شود و حتی اثر داروهای مسکن را نیز کاهش می دهد. در نقطه مقابل اگر فقط باور داشته باشید که می توانید بر دردتان  غلبه کنید احساس بهتر و درد کمتری را تجربه خواهید کرد.