اپیدمیولوژی سرطان دهانه رحم

 سرطان دهانه رحم در جهان با تخمین حدود ۵۳۰۰۰۰ مورد جدید در سال ۲۰۱۲ است. سرطان دهانه رحم حدود ۵/۷ % از مرگ ناشی از سرطان در بانوان را به خود اختصاص می دهد. بیش از ۲۵۰۰۰۰ مرگ ناشی از سرطان دهانه رحم در سال اتفاق می افتد که بیش از ۸۵٪ آن مربوط به مناطق کمتر توسعه یافته یا با امکانات زندگی ضعیف است.  در ایالات متحده امریکا سالانه 100000 مورد ضایعات پیش تهاجمی سرویکس شناخته می شود که حدود 1% آنها تبدیل به کانسر سرویکس می شوند. سرطان دهانه رحم از معدود سرطان هایی است که قابل پیشگیری و تشخیص زودرس می باشد و نمیتوان ابتلاء سالانه صدها نفر با این سرطان و مرگ بدنبال آن را نادیده گرفت. بهترین راه پیشگیری از سرطان دهانه رحم انجام منظم غربالگری سیتولوژیک و در صورت لزوم درمان موارد ضایعات پیش سرطانی ظرف مدت 2-3 ماه است.

 

 روش های درمان سرطان دهانه رحم

بهبودی خودبخودی با گذشت زمان و بروز پاسخ ایمنی سلولی، قاعده کلی این بیماری است. در کودکان قریب به دو سوم تمام زگیل ها ظرف مدت دو سال خودبه خود پسرفت می کنند.  در افراد دچار اختلال ایمنی زگیل ها می توانند گسترده و مقاوم به درمان و مزمن شوند. با توجه به انواع مختلف زگیل و محلی که درگیری در آن رخ می دهد، و همچنین با توجه به وضعیت سیستم ایمنی میزبان، استراتژی درمانی تفاوت خواهد کرد. عفونت HPV درمان قطعی ندارد اما برخی از مشکلات ناشی از آن را می توان معالجه نمود لذا پیشگیری از آلوده شدن به این ویروس بسیار مهم است.بعد از تشخیص عفونت و مشخص کردن منطقه آلوده با روش کولپوسکوپی، می توان با استفاده:

 1) روش های دارویی:

درمانهای دارویی عبارتند از:
 

•  Podofilox 0.5% Solution/gel

•  Imiquimod 5% Cream

•  Sinecatechins 15% Ointment

•  رزین Podophyllin 10-25%

•  تری کلرو استیک و یا بی کلرو استیک اسید 80-90%

•  مطالعات اخیر مشخص نموده که داروی ضد ویروسی Alferon N برای زگیل تناسلی و Lopinavir برای موارد LSIL و HSIL، که HPV مثبت اند نیز بطرز چشم گیری تاثیر گذارند.

 

2) استفاده از روش های Ablation (برداشتن محل ضایعه به روش تخریبی مثل لوپ سوزاننده و یا فریزینگ

3) Excision (برداشت محل ضایعه بدون آسیب رساندن جدی به سلول ها مثل برداشت جراحی الکتریکی با استفاده از لوپ یا loop electrosurgical excision=LEE و یا Knife conization) سلولهای غیر طبیعی را برداشت و بدین ترتیب از تبدیل آنها به سلولهای سرطانی جلوگیری نمود.

4)  کرایوتراپی (Liquid nitrogen/cryoprobe)، با تکرار هر 1-2 هفته

 

واکسن

توصیه می شود تمامی دختران و زنان بین 9 تا 26 سال واکسنHPV بزنند. بهترین زمان 11-12 سالگی است. بیشترین سود تزریق قبل از ازدواج است.

• واکسن HPV در یک دوره ی سه دزی و با تزریق عضلانی تجویز می شود. دز دوم و سوم باید 2 ماه و 6 ماه بعد از اولین دز تجویز شوند. دز سوم باید حداقل 24 هفته پس از اولین دز تزریق گردد.

• اگر برنامه ی واکسن HPV دچار وقفه شود حداکثر فاصله ی زمانی بین دزها وجود ندارد و از سرگیری نوبتهای واکسیناسیون احتیاج نیست. اگر دوره ی واکسیناسیون بعد از اولین دز قطع گردد دز دوم باید در اولین فرصت ممکن داده شود و دز دوم وسوم باید حداقل 12 هفته از هم فاصله داشته باشند. اگر فقط دز سوم به تعویق افتاده باید دراسرع وقت تزریق گردد

• واکسن تمام موارد سرطان سرویکس را محافظت نمی کند، لذا زنانی که واکسینه می شوند باید به طور مرتب آزمایش پاپ اسمیر و آزمایش HPV را انجام دهند.

• دوره ی محافظت واکسن HPV شناخته شده نیست . ولی نیاز به تزریق یاداور ندارد.

نکته مهم : واکسن بر روی عفونت فعلی HPV و ضایعات دهانه ی رحم آنها اثر درمانی ندارد.

غربالگری سرطان دهانه رحم

در حال حاضر ۳ روش مختلف برای غربالگری سرطان دهانه رحم وجود دارد:

آزمایش پاپ اسمیر معمول و سیتولوژی با پایه مایع.

آزمایش HPV برای انواع پرخطر HPV16-18.

بازیینی چشمی با اسید استیک.colposcopy

سازمان غذا و دارو امریکا در سال 2014 اولین تست غربالگری سرطان دهانه رحم را چک تست HPV  قرار داد.