اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮز
اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮز (Echinococcosis) ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻋﻔﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺁﻥ اﻧﮕﻠﻬﺎﻱ ﺟﻨﺲ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ. ﺩﺭ اﺭﻭﭘﺎ، ﻛﺮﻡ ﻧﻮاﺭﻱ ﺳﮓ ( اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺯﻭﺱ) ، ﻋﺎﻣﻞ ﻛﻴﺴﺖ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺯ(CE)، و ﻛﺮﻡ ﻧﻮاﺭﻱ ﺭﻭﺑﺎﻩ ( اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﻣﻮﻟﺘﻲ لوکوﻻﺭﻳﺲ)، ﻋﺎﻣﻞ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺯ آلوئولار(AE)، ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﻡ ﻫﺎ اﺯ ﻧﻘﻂﻪ ﻧﻆﺮ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ.
رشد ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻱ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ مستلزم ﻳﻚ ﺗﻐﻴﻴﺮ حتمی ﺩﺭ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ میباشد : ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻬﺎﻱ اﺻﻠﻲ گوشت خواران ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ ﻭاﺳﻂﻪ اﻏﻠﺐ علفخواران ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ.
ﻛﺮﻣﻬﺎﻱ ﺑﺎﻟﻎ ﻛﺮﻡ ﻧﻮاﺭﻱ ﺭﻭﺑﺎﻩ، اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﻣﻮﻟﺘﻲ لوکوﻻﺭﻳﺲ ، ﺩﺭ ﺭﻭﺩﻩ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ اﺻﻠﻲ ﺷﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ( ﺩﺭ اﺭﻭﭘﺎ، ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺭﻭﺑﺎﻩ ﻗﺮﻣﺰ، ﺑﻨﺪﺭﺕ ﺳﮕﻬﺎ و ﮔﺮﺑﻪ ﻫﺎ) ﻛﻪ ﺗﺨﻤﻬﺎﻱ ﺳﺴﺘﻮﺩ ﺑﺎﻟﻎ ﺭا ﺑﺎ ﻣﺪﻓﻮﻉ ﺷﺎﻥ ﺩﻓﻊ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﺗﺨﻤﻬﺎ بسیار مقاوم ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﮔﺮ ﺷﺮاﻳﻄ ﺧﻮﺏ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاﻱ ﻣﺎﻫﻬﺎ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺑاقی بمانند.
ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻬﺎﻱ ﻭاﺳﻂﻪ ( ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاﺭان ﻛﻮﭼﻚ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﺷﻬﺎﻱ ﻣﺰﺭﻋﻪ ﻳﺎ موشهای ﺁبی اﺭﻭﭘﺎﻳﻲ) اﺯ ﺭاﻩ ﻏﺬاﻳﺸﺎﻥ ﺗﺨﻤﻬﺎ ﺭا ﻣﻲ ﺑﻠﻌﻨﺪ. ﺳﭙﺲ ﻻﺭﻭ ﻛﺮﻣﻬﺎ ﺩﺭ اﺭﮔﺎﻧﻬﺎﻱ ﺩاﺧﻠﻲ ﺷﺎﻥ ﺭﺷﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ ( اﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﻛﺒﺪ). اﻧﺴﺎن ﺗﻮﺳﻄ ﮔﺴﺘﺮهﻫﺎﻱ ﺁﻟﻮﺩﻩ ،ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎ ﺧﺎﻙ ﺁﻟﻮﺩﻩ، ﻳﺎ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻏﺬاﻫﺎﻱ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ به اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺯﻭﺱ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﮔﺮﺩﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ اﻳﻨﺠﺎ، ﺗﺨﻤﻬﺎ بوسیله ﻣﺪﻓﻮﻉ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ اﺻﻠﻲ ( اﻏﻠﺐ ﺳﮕﻬﺎ، و ﺑﻌﻀﻲ اﻭﻗﺎﺕ ﮔﺮﺑﻪ ﻫﺎ) پراکنده شده و ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻫﻬﺎ عفونی باقی بمانند. ﻻﺭﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﻭﻟﻬﺎﻱ ﭘﺮ اﺯ ﻣﺎﻳﻊ ( کیست هیداتید) ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺒﺪ، ﺭﻳﻪ و ﺳﺎﻳﺮ اﻧﺪاﻣﻬﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ ﻭاﺳﻂﻪ ( ﺑﺮاﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﮔﺎﻭ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ) ﺭﺷﺪ ﻣﻴﻜﻨﺪ.
اﻧﺴﺎﻥ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﺑﺮاﻱ ﻛﺮﻣﻬﺎﻱ ﻧﻮاﺭﻱ سگ و ﺭﻭﺑﺎﻩ محسوب میشود. ﻋﻔﻮﻧﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻮاﺳﻂﻪ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺳﺴﺘﻮﺩﻫﺎ ﺑﻌﺪ اﺯ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻬﺎﻱ ﺁﻟﻮﺩﻩ ( ﺑﺮاﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﮔﺴﺘﺮه ﻫﺎﻱ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻳﺎ اﺯ ﺭاﻩ مو و پشم ﺣﻴﻮاﻥ) اﻳﺠﺎﺩ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻓﺮﻡ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺯﻳﺲ (CE و AE) بسته به روشهای ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ رشد این دو نوع انگل ﺩﺭ ﺑﺪﻥ اﻧﺴﺎﻥ ﻓﺮﻕ ﻣﻴﻜﻨﺪ. ﻇﺎﻫﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲAE مشابه ظاهر بالینی بدخیمی میباشد. ﺑﻌﺪ اﺯ اﻧﺘﻘﺎﻝ ﺳﺴﺘﻮﺩﻫﺎ به داخل ﻛﺒﺪ از طریق خون، ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻛﺒﺪﻱ اﻳﺠﺎﺩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ( ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﻋﻼﻣﺖ) و ﻳﻚ ﺗﻮﻣﻮﺭ ﺁﻟﻮئوﻻﺭ اﻳﺠﺎﺩ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ.
ﺩﺭﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﺲ ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺯﻭﺱ ، ﻻﺭﻭﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺩﻩ اﻧﺴﺎﻥ ﺁﺯاﺩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﺁﻧﻬﺎ اﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻮﻥ اﺯ ﺭاﻩ ورید پورت اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻛﺒﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ و ﺳﭙﺲ ﻭاﺭﺩ ﺳﺎﻳﺮ اﻧﺪاﻣﻬﺎ، ﺑﺮاﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺭﻳﻪ ﻫﺎ، ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﺁﻫﺴﺘﻪ ﻛﻴﺴﺖ و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﺸﺎﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ.
ﺩﺭ اﻧﺴﺎﻥ، ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺮاﻱ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ اینکه ﺑﻌﺪ اﺯ 15-10 ﺳﺎﻝ ﻋﻼﻳﻤﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺯﺭﺩﻱ ﻛﻠﺴﺘﺎﺗﻴﻚ ، ﺩﺭﺩﻫﺎﻱ اپی گاستر (معده)، ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ، ﻛﺎﻫﺶ ﻭﺯﻥ و بزرگی کبد بروز مینماید. ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﺎﻟﻢ ﻛﺒﺪ، ﻳﻚ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺯ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻧﺸﺪﻩ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮﮒ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﮔﺮﺩﺩ. تفاوتهای تشخیصی اﺯ ﻛﻴﺴﺖ، ﺗﻮﻣﻮﺭﻫﺎﻱ ﺑﺪﺧﻴﻢ و ﺧﻮﺵ ﺧﻴﻢ، ﺁﺑﺴﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ AE و CE ﺑﺮاﻱ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ.
تکنیکهای ﺗﺼﻮﻳر برداری،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ، CT وMRI ﺑﺮاﻱ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻜﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ. اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ اﺯ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺴﺘﻬﺎﻱ ﺳﺮﻭﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﺑﺮاﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺁﻧﺘﻲ ﺑﺎﺩﻳﻬﺎﻱ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ اﻧﮕﻞ ﺩﺭ ﺳﺮﻡ ﻳﺎ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺯ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻜﻨﺪ. اﮔﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺁﻧﺘﻲ ﮊﻧﻬﺎﻱ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﺑﻜﺎﺭ ﺑﺮﻭﻧﺪ، اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺯ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﻮﺳﻄ ﺗﺴﺘﻬﺎﻱ اﻳﻤﻮﻧﻮﻓﻠﻮﺭﺳﻨﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و اﻻﻳﺰا ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ.
اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ اﺯ ﺁﻧﺘﻲ ﮊﻧﻬﺎﻱ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺗﺴﺘﻬﺎﻱ ﻭﺳﺘﺮﻥ ﺑﻼﺕ و اﻻﻳﺰا ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ اﺯ ﻣﻮاﺭﺩ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺯﻭﺱ و اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ ﻣﻮﻟﺘﻲ لوکولاﺭﻳﺲ ﺭا ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻴﺴﺎﺯﺩ.
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻨﻔﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺳﺮﻭﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺯ ﻛﻴﺴﺘﻲ ﻛﺒﺪ، ﺁﻧﺘﻲ ﺑﺎﺩﻳﻬﺎﻱ ﺳﺮﻡ ﺩﺭ 80 ﺗﺎ 94 ﺩﺭﺻﺪ اﺯ ﻣﻮاﺭﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩاﺭﻧﺪ. ﺩﺭ اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺯ ریه، ﺷﻴﻮﻉ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻘﻄ 65 ﺗﺎ 70 ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
ﺩﺭﻋﻤﻞ، ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻣﻠﻜﻮﻟﻲ (PCR ﺑﺮاﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦDNA و RNA اﻛﻴﻨﻮﻛﻮﻛﻮﺱ) ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ.
