جهش­ های ژنی سوماتیک و ارثی:

جهش­ های ژنی سوماتیک، به گروهی از جهش­ها اطلاق می­شود که فرد در طول زندگی خود آن­ها را به دست آورده است، نه اینکه در هنگام تولد آن­ها را از والدین خود به ارث برده باشد. این­ جهش­ها شامل تغییراتی هستند که ازعوامل محیطی مانند    آسیب ­های ناشی از مواجه شدن با دود سیگار ناشی می­شوند.

اگر یک جهش ژنتیکی از یکی از والدینی که مبتلا به بیماری هستند به ارث برسد، به نظر می­رسد که این بیماری با یک الگوی وراثتی غالب اتوزومی به ارث می­رسد. به این معنی که کافی است فقط یکی از والدین حامل این جهش ژنتیکی باشد، و تنها یک کپی از این ژن برای بالا بردن خطر بروز بیماری کافی است.

این نکته شایان ذکر است که همه­ ی افرادی که جهش ژنتیکی مربوط به سرطان ریه را به ارث می­برند، الزاما به این بیماری مبتلا نمی­شوند. علت این موضوع، عوامل محیطی هستند که بر روی بیماری زایی این سرطان نقش دارند.

 

گیرنده­ ی فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR)

EGFR یک ژن کلیدی درایجاد سرطان ریه است و حدودا در نیمی از موارد مبتلا به سرطان ریه، این ژن درگیر است. این ژن در تولید یک پروتئین گیرنده که در داخل غشای سلول قرار می­گیرد، دخیل است و وظیفه­ی آن تنظیم مسیرهای سیگنالینگ رشد و تکثیر سلولی می­باشد.

جهش در ژن EGFR می­تواند سبب تغییر پروتئین تولیدی شود که ممکن است منجر به فعالیت دائم مسیر سیگنالینگ و درنهایت رشد خارج از کنترل این سلول­ها می­شود. بنابراین ژن EGFR یک هدف مناسب برای درمان این بیماری محسوب می­شود به طوری که تاکنون چندین دارو که سبب تغییر فعالیت این ژن از نظر تولید پروتئین می­شود، مانند gefitinib، erlotinib و cetuximab اثرات سودمندی در درمان نشان داده­اند.

همولوگ انکوژن ویروسی سارکومای موشی Kirsten (KRAS)

مانند جهش­هایی که در ژن EGFR رخ می­دهند، KRAS یک GTPase است که در نسبت بالایی از بیماران مبتلا به سرطان ریه، دخیل است. وظیفه­ی این ژن، تولید پروتئین KRAS است که تنظیم کننده­ی تقسیم سلولی از طریق مسیرRAK/MAPk  می­باشد.

زمانی که در ژن KRAS جهشی وجود داشته باشد، تقسیم سلولی یه صورت غیر کنترل شده انجام می­شود که باعث شکل گیری تومور و ایجاد سرطان ریه می­شود.

دیگر جهش­ های ژنی

تعداد دیگری از ژن­ها نیز وجود دارند که با ایجاد سرطان ریه مرتبط هستند. در زیر لیستی از ژن­هایی که به طور خاص جهش در آن­ها سبب بروز این بیماری می­شود آورده شده است:

• MET

• LKB

• BRAF

• PIK3CA

• ALK

• RET

• ROS1

هریک از این ژن­ها در تنظیم رشد و تکثیر سلول­هادر بافت ریه نقشی ایفا می­کنند. به همین دلیل است که جهش در هریک از این ژن­ها سبب رشد غیرطبیعی این سلول­ها و ظهور بافت سرطانی می­شود که آغازگر سرطان ریه است.

 

Reference

https://www.news-medical.net/health/Lung-Cancer-Genetics.aspx