آنتی مولرین هورمون (AMH)

AMH در سلول های سرتولی جنین مذکر فعال می باشد و بیان آن از رشد و ایجاد دستگاه تناسلی زنانه یا مجاری مولرین در جنین مذکر جلوگیری می کند. بیان AMH در دوره خاصی از تکامل جنین برای تمایز جنسی ضروری است و فقدان آن موجب تشکیل اجزای تناسلی جنس مونث می شود.

 AMH محصول سلول های گرانولوزای تخمدانی بوده و بعد از بلوغ میزان آن با سرعتی آهسته شروع به کاهش می نماید و در زمان منوپوز (یائسگی) زنان از بین می رود.

تولید AMH فرآیند فولیکولوژنز را تنظیم می کند. AMH می تواند به عنوان یک بیومارکر مولکولی مرتبط با مقدار ذخیره تخمدان باشد. در انسان، این موضوع بسیار مفید است زیرا تعداد سول های ذخیره فولیکولی می تواند زمان یائسگی را پیشبینی کند.

AMH به عنوان مارکر مشکلات تخمدان از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

 

عملکرد آنتی مولرین هورمون (AMH)

در پستانداران در طی امبریوژنز، AMH از تکامل مجاری مولرین به رحم و دیگر ساختارهای مولرینی جلوگیری می کند. در انسان این فرایند طی 8 هفته اول بارداری صورت می گیرد و اگر هورمونی از غدد جنسی تولید نشود، مجاری مولرین به صورت خودکار تشکیل می شوند و در این صورت مجاری ولفین که مسئول ایجاد بخش های تناسلی مذکر هستند از بین می روند.

 

تخمدان ها

AMH در سال های باروری توسط سلول های گرانولوزای تخمدان بیان شده و توسط FSH تبدیل فولیکول های اولیه را با مهار به کار گیری بیش از حد فولیکولی محدود می کند. بیان AMH در سطح به کار گیری فولیکوژنز در فولیکول های پری آنتال و کوچک آنترال در بیشترین حالت است. این مقدار با تکامل فولیکول و ورودش به مرحله انتخابی کاهش می یابد و در این زمان بیان هورمون FSH افزایش می یابد. این موضوع شاخصی برای برخی عملکرد های تخمدان بوده و در شرایطی مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک و یائسگی زودرس (POF) مفید است. لذا این هورمون می تواند شاخصی برای ارزیابی پتانسیل باروری و پاسخ تخمدانی در IVF مورد استفاده قرار گیرد.

تولید AMH توسط سلول های سرتولی بیضه ها در دوران کودکی مردان بالا بوده و در زمان بلوغ و بزرگسالی کاهش می یابد. نشان داده شده است AMH تولید هورمون های جنسی را تنظیم کرده و در شروع بلوغ هر دو جنس دخیل می باشد. مقدار سرمی AMH مستقل از سیکل قاعدگی بوده (برخلاف هورمون FSH که باید در روز 2-3 قاعدگی اندازه گیری شود) و تحت تاثیر استروژن و داروهای ضدبارداری نمی باشد.

 

کاربردهای بالینی آزمایش آنتی مولرین هورمون (AMH)

محاسبه مقدارAMH در مطالعات باروری بسیار مفید بوده و راهنمایی برای شناسایی ذخیره تخمدان است و در ارزیابی زنانی که با خطر کاهش ذخیره تخمدان هستند کمک کننده است که از جمله آنان زنان با سابقه فامیلی یائسگی زودرس (pof)، زنان با سابقه اندومتریوز شدید، سابقه شیمی درمانی و جراحی تخمدان، مبتلا به بیماری های خودایمنی، مبتلا به عفونت لگن می باشد، همچنین زنانی که نیازند فریز کردن تخمک هستند یا نیاز به اقدام به بارداری سریع تر دارند را شناسایی می کند زیرا که در طولانی مدت توانایی باروری آنها ضعیف می باشد.

 AMH عامل پیشبینی پاسخ به لقاح مصنوعی (IVF) است. اندازه گیری مقدار AMH به تصمیمات بالینی کمک می کند و در تعیین دوزهای مناسب داروهای کمک باروری مورد استفاده است، ولی به تنهایی فاکتور مناسبی برای موفقیت IVF نیست. به علاوه، مقادیر AMH برای تخمین ذخیره باقی مانده تخمک مورد استفاده قرار می گیرد. کاهش مقدار AMH با افزایش خطر سقط جنین حتی در سنین جوانی همراه است.

مقادیر AMH طبق منابع امریکایی به شرح زیر است:

Females

Age	Unit	Value
Younger than 24 months	ng/mL	Less than 5
	pmol/l	Less than 35
24 months to 12 years	ng/mL	Less than 10
	pmol/l	Less than 70
13–45 years	ng/mL	1 to 10
	pmol/l	7 to 70
More than 45 years	ng/mL	Less than 1
	pmol/l	Less than 7

 

 

Males

Age	Unit	Value
Younger than 24 months	ng/mL	15 to 500
	pmol/l	100 to 3500
24 months to 12 years	ng/mL	7 to 240
	pmol/l	50 to 1700
More than 12 years	ng/mL	0.7 to 20
	pmol/l	5 to 140

 

 

           References:

Imbeaud S, Faure E, Lamarre I, Mattéi MG, di Clemente N, Tizard R, Carré-Eusèbe D, Belville C, Tragethon L, Tonkin C, Nelson J, McAuliffe M, Bidart JM, Lababidi A, Josso N, Cate RL, Picard JY (December 1995). "Insensitivity to anti-müllerian hormone due to a mutation in the human anti-müllerian hormone receptor". Nature Genetics. 11 (4):  382–8. 

Dennis NA, Houghton LA, Jones GT, van Rij AM, Morgan K, McLennan IS (July 2012). "The level of serum anti-Müllerian hormone correlates with vitamin D status in men and women but not in boys". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 97 (7): 2450–5.

Rzeszowska M, Leszcz A, Putowski L, Hałabiś M, Tkaczuk-Włach J, Kotarski J, Polak G (2016). "Anti-Müllerian hormone: structure, properties and appliance". Ginekologia Polska. 87 (9): 669–674. 

 م.میرزامرادی، ف صرفه جو. بررسی ارتباط سطح هورمون آنتی مولرین با ذخیره تخمدان در بیماران کاندید درمان های کمک باروری. مجله دانشکده علوم پزکی مشهد. 1396، 60(4). 597-609.