تری متیل آمین ها (TMA) به خاطر بوی بدشان شناخته شده هستند. وقتی بدن در تجزیه و تبدیل این مواد ناموفق شود، تجمع این مواد می تواند باعث ایجاد بویی شبیه ماهی فاسد در ادرار، عرق یا تنفس افراد شود همچنین می تواند موجب آسیب های اجتماعی و روانشناختی در فرد شود.

انسانها به طور فزاینده ای در معرض انواع مواد شیمیایی مثل داروها، افزودنی های غذایی و آلودگی قرار دارند. از بین بردن این ترکیبات با طی مراحلی که شامل اکسیداسیون توسط مونواکسیژنازها، کونژوگه شدن ترکیبات و انحلال پذیری در آب جهت دفع انجام می شود. مونو اکسیژناز های حاوی فلاوین (FMOs) (EC.1.14.13) مسئول اکسیژنه کردن این ترکیبات هستند. سوبسترای این آنزیم تری متیل آمین ها (TMA) هستند.

شکل ژنتیکی یا اولیه این اختلال به صورت یک  اختلال اتوزوم مغلوب منتقل می شود که به علت نقص ژنتیکی، سلول قادر به ساخت مقدار کافی از آنزیم مونواکسیژناز 3 حاوی فلاوین (FMO3) نبوده، بنابراین در غیاب این آنزیم غذاهای حاوی کارنیتین و کولین به تری متیل آمین ها تبدیل می شوند. تبدیل TMA  به تری متیل آمین اکساید با عمل N-اکسیداسیدن آنزیم اتفاق نمی افتد و بنابراین TMA ها در بدن تجمع میابد و بدن بویی شبیه ماهی فاسد به خود می گیرد. انسانها به طور طبیعی TMA را به TMANO با نسبت >95:5 تبدیل می کنند.

نوع ثانویه trimethylaminuria ممکن است از عوارض جانبی درمان با داروهایی با دوز بالا از مشتقات آمینو اسید L-کارنیتین (levocarnitine) یا کولین حاصل شود. این شکل ثانویه اختلال ناشی از افزایش مقدار زیاد تری متیل آمین ها است. در این مورد، آنزیم کافی برای از بین بردن تری متیل آمین اضافی وجود ندارد.

از آنجائیکه TMAU هنوز به طور کامل شناخته نشده است  و اغلب به درستی تشخیص داده نمی شود، افراد مبتلا به آن اغلب از مشکلات روحی و استرس اجتماعی رنج می برند. افراد مبتلا از شرایط خود خجالت زده هستند، در حفظ روابط موفق نیستند  و اغلب از تماس با افرادی که وضعیت آنها را بیان می کنند خودداری می کنند. در مورد پوشش و رفع بو با محصولات بهداشتی  وسواس دارند و حتی ممکن است برای رفع بو به سیگار کشیدن رو بیاورند. اثرات جدی این بیماری می تواند منجر به انزوای اجتماعی، عزت نفس پایین، افسردگی و حتی خودکشی شود. تاخیر در تشخیص بوی بدن و عدم درمان ممکن است منجر به مسائل روانی و اجتماعی شود.

درمان:

اگرچه تاکنون درمان قطعی برای این بیماری وجود نداشته ولی می توان با تشخیص و مدیریت زودهنگام به بیماران و خانواده ها در مقابله با این وضعیت کمک کرد . بنابراین رویکرد چند رشته ای متخصصین ژنتیک، تغذیه و ... نیاز است. متخصصان تغذیه توصیه می کنند از مصرف غذاهای حاوی TMA، کولین، لسیتین و یا غذاهایی مانند تخم مرغ، کبد، کلیه، نخود فرنگی، لوبیا، محصولات حاوی سویا، غذاهای دریایی خودداری کنند.

ژنتیک:

trimethylaminuria در یک الگوی اتوزومی مغلوب به ارث می رسد، به این معنی است که دو نسخه از ژن در هر سلول تغییر می کند. پدر و مادر فرد مبتلا به این اختلال، هر دو حامل یک نسخه از ژن تغییر یافته هستند. حاملان ممکن است علائم ملایمی از trimethylaminuria یا تجربه ی بوی موقت ماهی فاسد از بعضی قسمت های بدنشان داشته باشند.

جهش در ژن FMO3، که بر روی بازوی بلند کروموزوم 1 یافت می شود، باعث ایجاد این بیماری می شود. به طور معمول، آنزیم FMO3  تری متیل آمین ها یا بوی ماهی را به N-oxide trimethylamine تبدیل می کند که هیچ بویی ندارد. اگر این آنزیم وجود نداشته باشد یا فعالیت آن به علت جهش در ژن FMO3 کاهش یابد، تری متیل آمین ها در بدن دفع نشده و تجمع می یابند.

 

مشاوره ژنتیک:

مشاوره ژنتیک می تواند با مشاوره به افراد و خانواده های در معرض خطر و اطلاع از چگونگی به ارث رسیدن این بیماری و در مرحله بعد در مورد مراقبت های ثانویه و برنامه های غذایی و مراقبتی اطلاعات مورد نیاز را در اختیار بیماران و خانواده ی ایشان قرار دهد.

علائم:

علاوه بر نشانه ی اولیه و شاخص این بیماری که بویی شبیه به ماهی در ادرار، عرق و تنفس این بیماران  است، برای بعضی از بیماران علائمی مانند فشارخون، اضطراب، افسردگی گزارش شده است.

شیوع:

 این بیماری یک اختلال نسبتا نادر است اما بروز حامل های هتروزیگوت در جمعیت سفید پوست بریتانیا در حدود 1 درصد است.

Reference

 Sabir N, Jones EA, Padmakumar B. Case Report: Trimethylaminuria. BMJ case reports. 2016;2016.

 Mitchell SC, Smith RL. Trimethylaminuria: the fish malodor syndrome. Drug Metabolism and Disposition. 2001 Apr 1;29(4):517-21.

Treacy EP, Akerman BR, Chow LM, Youil R, Lin CB, Bruce AG, Knight M, Danks DM, Cashman JR, Forrest SM. Mutations of the flavin-containing monooxygenase gene (FMO3) cause trimethylaminuria, a defect in detoxication. Human molecular genetics. 1998 May 1;7(5):839-45.