با محاسبه ی HOMA.IR پزشک می تواند به کمک یک مدل ریاضی ازوضعیت ارگان‌های اصلی وموثر در برهم کنش ( interaction) گلوکز/ انسولین اطلاعات سودمندی را به دست آورد.به نوعی بامحاسبه ی HOMA حساسیت به انسولین به پارامتری کمّی تبدیل می شود(Quantification).همان طورکه می دانیم انسولین به مانند یک کلید درب  سلول را برای ورود گلوکز بازمی کند.طبق تعریف مقاومت به انسولین ( Insulin Resistance) یعنی مقادیرزیادی ازانسولین نیازست برای اینکه گلوکز وارد بافتها و سلولها گردد و حساسیت به انسولین ( Insulin sensitivity ) هنگامی است که مقادیر کمی انسولین لازمست تا مقادیر زیادی گلوکز وارد بافت‌ها وسلولهای بدن شود.

مقاومت به انسولین بدن انسان را دردرجه اول با اختلال گلوکز ناشتا ( Impaired Fasting Glucose ) واختلال در تحمل گلوکز ( Impaired Glucose Tolerance) سپس تجمع وافزایش بافت چربی و احساس خستگی وگرسنگی مداوم می کند.پروسه ی فیزیوپاتولوژیک مقاومت به انسولین بدین صورت است که دراثر مقاومت سلول به ورود انسولین در بیمارهم هیپرانسولینمی و هم هیپر گلیسمی رخ می دهد که می تواند درحالت ناشتایی یا غیر ناشتایی بوده و بیمار مستعد ابتلا به دیابت ملیتوس تیپ II می گردد.این بیماران ممکنست از رژیم های کم کربوهیدرات (low carb) هم استفاده کنند ولی گلوکز ناشتا و غیرناشتای آنها مختل است .معمولا این کیس ها دارای مقادیر FPG حداکثر نرمال (upper limit) یا در حدود مرزی و پره دیابتیک می باشند.

فرمول محاسبه ی اندکس HOMA.IR به صورت زیر می باشد واحدهای مورد استفاده درفرمول HOMA.IR درمورد گلوکز mg/dL است ودرمورد انسولین micro.U/L می باشد.فرمول HOMA-Beta هم مانند HOMA-IR برای ارزیابی مقاومت / حساسیت انسولین و برآورد عملکرد بتا سل های پانکراتیک به کارمی رود: