image

بیماری خودایمن چیست؟

مطابق گفته انجمن بیماری های مرتبط با خودایمنی آمریکا، خودایمنی عامل شماره ۲ بیماری های مزمن می باشد. حدود ۵ درصد جمعیت آمریکا حداقل با یک بیماری خودایمنی تشخیص یا مورد درمان قرار گرفته اند و حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد دیگر علائم اولیه بیماری های خودایمن را دارا می باشند. حدود ۷۵ درصد این موارد در زنان و اغلب در دوران  فرزند آوری دیده می شود.

وقتی همه چیز در بدن درست کار کند، پاسخ ایمنی بدن شما یک سیستم دفاعی شگفت انگیز است و شما را در برابر مهاجمان خارجی، جراحات و عفونت ها از طریق یک سیستم پیچیده ارتباطی بین سلول های بدن شما و علامت شیمیایی که تولید می کنند محافظت می نماید. در یک سیستم ایمنی سالم، این ارتباط واضح و اختصاصی است، بدن می تواند تفاوت بین  بیگانه و خودی را تشخیص دهد. اما در بیماری های خودایمنی، پاسخ ایمنی دچار نقص شده و سیستم ارتباطی از بین می رود. سیستم ایمنی بدن بافت های خودی را درگیر می نماید. سیستم ایمنی نمی تواند بافت های خودی را از سلول های بیگانه تشخیص دهد و شروع به تخریب خود می نماید و یا قادر به تنظیم شدت پاسخ ایمنی نمی باشد. در نتیجه بافت های بدن دچار آسیب شده و یک بیماری خودایمن پیشرفت می نماید.

بیماری های خودایمن تقریبا می تواند تمام قسمت های بدن را درگیر نماید. دانشمندان بیش از ۸۰ بیماری خودایمن بالینی مجزا را تشخیص داده اند از جمله لوپوس اریتماتوز سیستمیک، تیپ ۱ دیابت ، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن، مولتیپل اسکلروزیس و بیماری های التهابی مزمن روده ای. بعنوان مثال در سندرم شوگرن، گلبول های سفید خونی، غدد تولید کننده رطوبت را مورد حمله قرار داده و باعث علائمی چون چشم ها و دهان خشک می گردند. بیمارانی که دچار بیماری های خودایمنی هستند اغلب دچار کاهش عملکرد، ناتوانی، ازدیاد بستری شدن، کاهش تولید مثل و اختلال در کیفیت زندگی می شوند.

 

جستجو برای جواب

علیرغم شیوع آن، میزان بودجه پایه تحقیقات خودایمنی  زیر ۳ درصد بودجه کل موسسات ملی بهداشت است که این خود توضیح می دهد چرا ما مقدار بسیار کمی درباره علل این بیماری ها می دانیم. در واقع، انجمن بیماری های مرتبط با خودایمنی آمریکا گزارش می دهد که کل عرصه تحقیقات خودایمن در مراحل ابتدایی است. اگرچه تئوری های زیادی درباره منشا بیماری های خودایمنی وجود دارد -از جمله نظریه فرضیه بهداشت، که بیان می کند افزایش چنین بیماری هایی در جوامع صنعتی ممکن است مرتبط با نظافت، واکسن ها، و کاهش قرار گرفتن در معرض باکتری ها باشد - دانشمندان بطور کامل نمی دانند چرا سیستم ایمنی قادر به تشخیص سلول های خودی یا تنظیم پاسخش نمی باشد. بنابراین هیچ درمان  مطمئنی هنوز وجود ندارد. ما می دانیم عواملی در ریشه پیشرفت بیماری های خودایمن  وجود دارد که هم شامل عوامل ژنتیکی و هم اجزای محیطی می باشند.

در حال حاضر محققان در حال درک این موضوع هستند که خودایمنی ممکن است در بسیاری از بیماری های مزمن از جمله بیماری های قلبی - عروقی نقش داشته باشند. در واقع موسسه بهداشت ملی برای افزایش تحقیق در مواردی همچون لوپوس، مولتیپل اسکلروزیس، پمفیگوس وولگاریس، آرتریت روماتوئید، اسکلرودرما، و سندرم شوگرن مراکز خودایمنی عالی را تاسیس نمود. هدف این است که برای یافتن روش های درمانی موثر و رویکردهای پیشگیری، تحقیقات مشترک در زمینه های علمی و تخصص های پزشکی تقویت شود.

 

نقش التهاب در بروز بیماری های خود ایمن

موضوع مهم در حوزه بیماری های خودایمنی نقشی است که التهاب مزمن - که در بسیاری از بیماری های خودایمن وجود دارد- در پیشرفت آن بازی می کند‌. در آرتریت روماتوئید، آسیب به بافت ها توسط یک واکنش التهابی نسبت به آنتی ژن های موجود ایجاد می گردد. این موضوع مثال همیشگی " مرغ و تخم مرغ" را تداعی می کند: کدام اول است، التهاب یا خودایمنی؟ در آرتریت روماتوئید، ابتدا التهاب ایجاد می شود و سپس بیماری خودایمن بوجود می آید یا ابتدا بیماری خودایمن ایجاد می شود؟ شواهد واضح نیستند.

طبق گفته محققان، در نمونه هایی از بیماری خودایمن، التهاب آشکار وجود ندارد و گاهی التهاب در غیاب خودایمنی دیده می شود. یکی از محققان می گوید :" اغلب بیماری های خودایمن توسط التهاب ایجاد نمی شوند. بعضی مراحل التهابی ممکن است امکان بیماری خودایمن را در افرادی با زمینه ژنتیکی مستعد افزایش دهد. وجود التهاب ممکن است احتمال پاسخ خودایمنی تحت بالینی را افزایش داده و منجر به بروز علائم بالینی گردد. بعنوان مثال این ممکن است در تیروئیدیت دیده شود. ما می دانیم که التهاب توسط همان واسطه هایی که اغلب در فرآیند خودایمنی درگیر هستند ایجاد می شود."

 

تخصص بیماری خودایمن

ممکن است برای بیمار یافتن یک متخصص تغذیه - یا حتی یک دکتر - که در زمینه بیماری های خودایمنی تخصص داشته باشد مشکل باشد. انجمن بیماری های مرتبط با خودایمنی آمریکا گزارش می دهد که طب مدرن بر اساس آناتومی بیماری و یا اینکه بیماری در چه بخشی از بدن ایجاد می شود می باشد. هیچ تخصصی که تنها روی خودایمنی متمرکز باشد وجود ندارد، در عوض یک بیماری خودایمن توسط تخصص پزشکی که قسمت آناتومیکی خاص درگیر را در بر دارد درمان می شود. بنابراین متخصصین پوست بطور معمول بیماری های خودایمن پوستی و متخصصین گوارش بیماری های التهابی روده ای را درمان می کنند. اما بیماری های خودایمن همیشه مرتب و منظم نبوده و همیشه محدود به یک بخش یا سیستم از بدن نیستند و پیچیدگی ها همیشه در حال اتفاق افتادن هستند.

این موضوع ثابت شده که اگر شما دچار یک بیماری خودایمن هستید، دارای ریسک بالاتری برای پیشرفت سایر بیماری های خودایمن می باشید. برای مثال در بیماری سیلیاک که یک انتروپاتی ایجاد شده ایمنی ناشی از مصرف دانه های حاوی گلوتن در افرادی با زمینه ژنتیکی مستعد است، وجود همزمان سایر بیماری های خودایمن مشاهده شده است. یکی از محققان می گوید :" ارتباطی بین بیماری سیلیاک و سایر بیماری های خودایمن همچون تیپ ۱ دیابت، بیماری خودایمن تیروئید، سندرم شوگرن، بیماری خودایمن کبد، بیماری التهابی روده ای، و بیماری ادیسون وجود دارد. برای مثال، شیوع بیماری سیلیاک در تیپ ۱ دیابت بین ۵ تا ۱۵ درصد می باشد. "

این محقق ادعا می کند که متخصصان تغذیه باید از این ارتباط ها آگاه باشند و  بیمارانی با این بیماری های خودایمن باید برای بیماری سیلیاک غربالگری شوند خصوصا اگر هر گونه علامتی مرتبط با حساسیت به گلوتن را اظهار نمایند. او اضافه می کند که :" متخصصان تغذیه باید در زمینه بیماری های خودایمن از جمله بیماری سیلیاک تخصص داشته باشند زیرا شرایط بسیار پیچیده ای می باشد. متخصصان تغذیه اگر با این موضوع آشنا نباشند ممکن است صدمه بیشتری وارد نمایند . اگر آنها در این زمینه نا آگاه باشند باید بیمار را به متخصص تغذیه ای که در زمینه بیماری های خودایمن خاص تخصص داشته باشد معرفی نمایند."

 

کمبود استراتژی های درمانی بر اساس  رژیم غذایی

چیزی که اغلب همه در زمینه خودایمنی با آن موافق هستند فقدان اطلاعات مبتنی بر شواهد در مورد درمان تغذیه ای برای بیماری های خودایمنی است. یکی از محققان می گوید :" ما شواهد خوبی مبنی بر اینکه رژیم غذایی سالم از نظر ایمنی با هر رژیم غذایی دیگر متفاوت است نداریم. بهترین چیزی که می توانیم پیشنهاد دهیم این است که همان رژیم خوب و برنامه ورزش را برای دستیابی به سلامت عمومی پیگیری کنند."

با این حال، مهم است که پرچم قرمز های غذایی را که ممکن است در طول مدیریت بیماری های خودایمن بوجود بیاید را در نظر بگیرند. داروهای معمولی بکار رفته برای درمان از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و آنالژزیک، کورتیکواستروئیدها، داروهای اصلاح کننده بیماری، و اصلاح کننده های پاسخ بیولوژیکی ممکن است باعث عوارض جانبی از جمله تهوع و استفراغ، دردهای معده ای، زخم های دهانی، و کاهش اشتها شوند و بعضی داروها می توانند با مواد مغذی همچون اسید فولیک و ویتامین ب ۱۲ واکنش دهند. علاوه براین، تغییر در انرژی و متابولیسم که منجر به از دست دادن عضله می شود‌ ممکن است‌ در‌ بعضی‌ بیماری‌ های‌ خودایمنی‌ رخ‌ دهد‌. مدیریت ‌غذایی‌ بیماری‌ های‌ خودایمن‌ معمولا‌ بر‌ کنترل‌ درد‌ و‌ التهاب‌ تاکید‌ می‌ کند، پیشرفت‌ بیماری‌ را‌ کاهش‌ می‌ دهد‌ و‌ سیستم‌ ایمنی‌ را‌ افزایش‌ می‌ دهد‌ برخی‌ از‌ غذاها‌ و‌ مواد‌ مغذی‌ بنظر‌ می‌ رسد‌ که‌ بطور‌ بالقوه‌ مفید‌ هستند‌.

 

کاربرد ویتامین خورشیدی در جلوگیری از بیماری های خود ایمن

شاید جذاب ترین زمینه تحقیقات تغذیه ای شامل ویتامین D باشد. طی دهه ها، محققان ارتباطی بین قرار گرفتن در معرض نور خورشید و دریافت ویتامین D و خطر بیماری های خودایمن را مورد توجه قرار داده اند. یکی از محققان می گوید :" بعضی مطالعات نشان دادند که بنظر می رسد افراد دچار بیماری های خودایمن نظیر مولتیپل اسکلروز دارای سطوح پایینی از ویتامین D نسبت به سایر افراد هستند. بسیاری از بیماری های خودایمن در نقاط دورتر از خط استوا شایع تر می باشند. این موضوع در مورد هردو بیماری مولتیپل اسلکروز و دیابت نوع ۱ و احتمالا برای لوپوس نیز صدق می کند." 

بسیاری از تحقیقات ارتباط بین ویتامین D و بیماری خودایمن را کشف نموده اند. تحقیق منتشر شده ای در نوامبر سال ۲۰۰۱در مجله پزشکی لانست که افراد شرکت کننده در این تحقیق را برای ۳۰ سال پیگیری نموده است نشان داد که بچه های متولد شده در فنلاند در سال ۱۹۶۶ که مکمل ویتامین D را در طی سال اول زندگی شان دریافت نموده اند بطور چشمگیری دارای ریسک کمتری در ابتلا به دیابت نوع ۱ بودند، در حالیکه بچه هایی با کمبود ویتامین D در یک سال اول زندگی شان دارای ریسک بسیار بالای ابتلا به دیابت نوع ۱ بودند. همچنین گروهی از محققان در مقاله چاپ شده در ژانویه سال ۲۰۰۴ در مجله آرتریت و روماتیسم از خطر کمتر ابتلا به آرتریت روماتوئید همراه  با مصرف بیشتر ویتامین D خبر دادند

چندین تحقیق پیشنهاد میدهند که ویتامین D ممکن است خطر پیشرفت مولتیپل اسکلروز را کاهش داده و حتی شیوع و شدت علائم را نیز بکاهد. برطبق گفته یکی از محققان اگر شما در کمتر از ۳۵ درجه عرض جغرافیایی، تقریبا در آتلانتا، متولد شوید و در این محل برای حداقل ۱۰ سال زندگی کنید شما تا حدود ۵۰ درصد ریسک ابتلای کمتری به مولتیپل اسکلروز دارید. علاوه براین، او می گوید زنان و مردانی که مصرف ویتامین D آنها بیشتر از ۴۰۰ واحد ( IUs) در روز باشد خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروز در آنها حدود ۴۰ درصد کاهش می یابد. همچنین در تحقیق منتشر شده در سپتامبر ۲۰۰۴ در مجله نورواپیدمیولوژی نشان داده شد که قرار گرفتن در معرض ویتامین D قبل از شروع مولتیپل اسکلروز ممکن است باعث کند شدن تخریب نورون ها ناشی از بیماری و تاخیر در پیشرفت ناتوانی گردد

 

چگونه ویتامین D در سیستم ایمنی دخیل است ؟

در دهه ۱۹۷۰ محققان گیرنده های ویتامین D را در بسیاری از سلول های بدن از جمله سلول های جزیره ای در پانکراس، لنفوسیت ها، و انتروسیت های کولون کشف نمودند. این امر باعث شد که ویتامین D به عملکرد صحیح سیستم ایمنی از طریق جلوگیری از ازدیاد سلول های T و کاهش تولید ستوکین های پیش التهابی کمک نماید

یکی از محققان می گوید :" کمبود ویتامین D ممکن است در این کشور بیشتر از آنچه تصور می کنیم باشد. بنظر می رسد شواهدی مبنی بر نقش ویتامین D وجود داشته باشد اما هنوز نیاز به مطالعه دارد. هنوز تحقیقات بالینی که نشان دهد مقادیر بالای ویتامین D می تواند  برای بیماری های خودایمن مفید باشد وجود ندارند. ممکن است مقداری که برای جلوگیری از بیماری و حفظ سلامتی لازم باشد یکسان نباشد. "

 

میکروبیوم (میکروب های همزیست ) و بیماری های خودایمنی

قسمت در حال پیشرفت و تحقیق در زمینه تحقیقات سلامت انسان بر تاثیر تعادل فلور میکروبی روده متمرکز است. اختلال در تعادل اکوسیستم روده با بسیاری از بیماری ها ، از جمله بیماری های خودایمن، در ارتباط بوده بنابراین پره بیوتیک ها و پرو بیوتیک ها توسط محققان سلامت بعنوان " مرز بعدی" در درمان نامیده می شوند. بعضی تحقیقات حیوانی و انسانی نشان داده اند که کشت های پروبیوتیک می توانند مقادیر سلول های واکنش گر ایمنی را افزایش،  فاکتور های ایمنی را تنظیم، نقص عملکرد ایمنی را تعدیل، و عملکرد سدی روده و پاسخ های ضد التهابی را ارتقا دهند‌

اخیرا تاثیرات پروبیوتیک ها روی انواع اختلالات خودایمن مورد تحقیق قرار گرفته است. دانشمندان در حال کشف این موضوع هستند که چگونه میکروبیوم ( میکروب ها، ساختار ژنتیکی آنها و تعاملات محیطی) ممکن است در بچه های دچار دیابت نوع ۱ در مقایسه با بچه های سالم متفاوت باشد.

در ژانویه سال ۲۰۱۰ تحقیقی در یک مجله پزشکی به چاپ رسید مبنی بر اینکه درمان پروبیوتیکی منجر به بهبود درد و ناتوانی خودارزیابی شده در ۴۵ بزرگسال مبتلا به آرتریت روماتوئید گردید. و در جون ۲۰۰۶ گروهی از محققان چینی گزارش دادند که تحقیقات اولیه نشان می دهد پروبیوتیک ها می توانند برای کلیت و بیماری التهابی روده ( IBD) مفید باشند زیرا آنها ممکن است میکرو فلور روده ای ناسازگار را متعادل کرده و سیستم دفاعی روده را تقویت کنند.

همچنان تحقیقات در زمینه پروبیوتیک ها و خودایمنی مقدماتی است. یکی از محققان می گوید :" در حال حاضر  پروبیوتیک ها بیشتر از همیشه محبوب هستند، اما چیزهای وجود دارند که هنوز مطلع نیستیم. اگر تعداد نسبتا جزئی باکتری را اضافه کنید، آیا واقعا می توانید تعادل باکتری هایی که بطور معمول در روده زندگی می کنند را تغییر دهید؟ آیا همیشه تغییر تعادل در روده چیز خوبی است ؟" باید به آینده بنگریم تا جواب بعضی از این سوال ها داده شود.

 

محرک های خودایمن گلوتن

زمانی که بیماری سیلیاک مطرح می شود، درمان ساده است : ادامه یک رژیم عاری از گلوتن تا آخر عمر. یکی از دانشمندان می گوید :" سایر بیماری های خودایمن هیچ علت یا درمان قطعی ندارند، اما می دانیم که سه عامل در پیشرفت بیماری سیلیاک نقش دارند : شاخص های ژنتیکی خاص HLA DQ2 and DQ8، خوردن گلوتن و بعضی عوامل محیطی." اخیرا مطالعات نشان داده اند که ترکیب باکتریایی روده ممکن است یک عامل محیطی ممکنه در پس بیماری سیلیاک باشد. اگرچه تحقیقات بیشتری نیاز است، امروزه ما می دانیم که اگر افراد زود تشخیص داده شوند و یک رژیم عاری از گلوتن سالم را دنبال کنند، خطر پیچیدگی هایی چون پوکی استخوان، سرطان دستگاه گوارش و پیشرفت سایر بیماری های خودایمن را می توان بطور زیادی کاهش داد

امروزه، رژیم عاری از گلوتن یک درمان فراگیر برای بسیاری از بیماری های خودایمن بجز بیماری سیلیاک است که این بیماری ها شامل لوپوس، مولتیپل اسکلروز و آرتریت روماتوئید هستند. اما آیا اثبات این رویکرد وجود دارد؟ یکی از محققان می گوید :" هیچ اثباتی مبنی بر اینکه رژیم عاری از گلوتن به همه بیماری خودایمن کمک می نماید وجود ندارد. اما من اعتقاد دارم که بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های خودایمن خاص ممکن است دچار بیماری سیلیاک تشخیص داده نشده باشند. آیا باید به همه توصیه نمود که یک رژیم عاری از گلوتن را دنبال نمایند؟ نه. ابتدا، اگر آنها علائم حساسیت به گلوتن را دارا باشند باید مورد آزمایش قرار گیرند زیرا اگر کسی از ابتدا تحت رژیم عاری از گلوتن باشد، آزمایشات سیلیاک می توانند بطور کاذب منفی باشند."

 

قدرت اسیدهای چرب امگا۳ در بیماری های خود ایمن

منافع بالقوه اسیدهای چرب امگا ۳ در بیماری های خودایمن نیز توجه محققان را بخود جلب نموده است. اسیدهای چرب امگا ۳ خصوصا آنهایی که از روغن ماهی بدست می آیند -EPA and DHA- دارای فعالیت های تقویت کننده سیستم ایمنی قوی هستند. خصوصیات ضد التهابی ممکن است آنها را در مدیریت بیماری های خودایمن مفید بسازند، بنابراین آنها را در اختلالاتی نظیر آرتریت، بیماری کرون، لوپوس اریتماتوز، مولتیپل اسکلروز و آرتریت روماتوئید - که اخیرا یکی از گسترده ترین موضوعات تحقیقاتی شده- مورد مطالعه قرار داده اند. در می ۲۰۱۰ گروهی از محققان در استرالیا کاهش درد مفاصل و کاهش استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی را در بیمارانی که آرتریت روماتوئید طولانی مدت داشته و از مکمل های روغن ماهی استفاده نمودند گزارش دادند. سایر تحقیقات بهبود هایی در زمان خستگی و قوی شدن در رابطه با مصرف روغن ماهی را نشان دادند

شواهد استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳ در درمان بیماری التهابی مزمن روده مختلط است. در حالیکه بعضی مطالعات، کاهشی در سیتوکین های فعال کننده التهاب یافتند، تحقیقی در سال ۲۰۰۹ نشان داد که اسیدهای چرب امگا ۳ بی ضرر بوده ولی تاثیری در بهبودی بیماری کرون ندارند. در آگوست سال ۲۰۰۴ تحقیقی به چاپ رسید که نشان داد امگا ۳ روغن ماهی فعالیت بیماری علامت دار را در بیماران دچار لوپوس اریتماتوز سیستمیک بهبود بخشید .

 

خوردن مواد ضد التهاب در جلوگیری از بیماری های خود ایمن

یکی از رویکردهایی که متخصصین تغذیه با آن موافق هستند استراتژی خوردن ضدالتهاب، آنتی اکسیدانت است که در کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو و تقویت تعادل ایمنی سالم موثر است. ما می دانیم که التهاب قدم به قدم با بیماری خودایمن جلو می رود، اما اهمیت استرس اکسیداتیو را دست کم نگیرید

در طی پاسخ ایمنی، افزایشی در تولید رادیکال های آزاد ایجاد شده که می تواند منجر به استرس اکسیداتیو گردد، فرآیندی مشخص شده با تغییر منفی در تعادل طبیعی بین پرواکسیدان ها و آنتی اکسیدان ها که منجر به آسیب های بیولوژیکی می شود. در واقع، بیشتر آسیب در بیماری های خودایمن  می تواند مربوط به آسیب رادیکال های آزاد به غشاهای سلولی و بافت ها باشد. تحقیقات نشان داده است که استرس اکسیداتیو و کاهش فعالیت آنتی اکسیدانتی در بیماری های خودایمن اتفاق می افتد. کمبود آنتی اکسیدانت ویتامین E در ۵۰ تا ۶۰ درصد بیماران دچار آرتریت روماتوئید دیده می شود. در یک تحقیق به چاپ رسیده در مجله علوم پزشکی پایه، مشخص گردید بیماران دچار مولتیپل اسکلروز دارای ظرفیت بسیار پایین آنتی اکسیدانت در مقایسه با افراد کنترل هستند. اگر چه تعداد نه چندان زیادی از تحقیقات، تاثیرات خوردن رژیم غنی از مواد غذایی و غذاهای ضد التهاب، آنتی اکسیدانت را مورد آزمایش قرار داده اند اغلب متخصصان معتقدند که این رویکرد ارزش تلاش و امتحان را دارد.

یکی از محققان می گوید :" آنتی اکسیدانت ها در بیماری های خودایمن نقش دارند. بیماری سیلیاک یک بیماری التهابی است. ما فهمیدیم مدت ها بعد از اینکه افراد تشخیص داده می شوند و یک رژیم عاری از گلوتن را دنبال می نمایند، روده آنها  هنوز بهبود نیافته است. ضرری ندارد که افراد مقادیر بیشتری سبزیجات و میوه های غنی از آنتی اکسیدانت استفاده نمایند."

یکی از محققان تغذیه که در زمینه بیماری های خودایمن تخصص دارد با اشتیاق یک رژیم ضدالتهابی را به بیماران خود توصیه می کند. او می گوید :" من سبزیجات برگ دار سبز و سایر غذاهایی که می توانند التهاب را کاهش دهند از جمله ماهی پر چرب که دارای روغن ماهی است را توصیه می کنم. روغن دانه حاصل از کتان نیز می تواند مفید باشد. تمرکز باید روی شناسایی و حذف غذاهای التهابی و تغذیه با غذاهای اصلی که حاوی ویتامین ها، مواد معدنی، و آنتی اکسیدانت ها هستند باشد."

در تحقیقی که در سال ۲۰۰۶ در مجله انجمن آمریکایی کاردیولوژی به چاپ رسید، محققان دریافتند که رژیم غنی از نشاسته های تصفیه شده، شکر، چربی های اشباع، و چربی های ترانس و مصرف کم سبزیجات، میوه جات، غلات کامل، و اسیدهای چرب امگا ۳ بنظر می رسد پاسخ التهابی را فعال نماید. با این حال، یک رژیم سرشار از غذاهای کامل شامل کربوهیدرات های سالم، چربی ها و منابع پروتئین آن را خاموش می کند. هیچگونه آسیبی در حمایت از رژیم غذایی (تقریبا برای همه) که سرشار از غذاهای گیاهی باشد از جمله میوه جات، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، آجیل و خشکبار، و دانه ها وجود ندارد. رژیمی که سرشار از منابع چربی سالم همچون روغن زیتون فرابکر، آووکادو، آجیل و ماهی بوده؛ و شامل غذاهایی مانند چای، شکلات تلخ، ادویه جات، و گیاهان دارویی و شراب قرمز در حد اعتدال باشد.

منبع: Today’s Dietitian,Vol. 13 No. 11 P. 36

اطلاعات پستی

آدرس: اصفهان، خیابان شیخ صدوق شمالی، خیابان شیخ مفید غربی

کد پستی: 81647-76351

اطلاعات تماس

شماره های تماس: 031-36631906-7
031-36633621-2

کد پستی: 81647-76351

نمونه گیری در منزل

برای هماهنگی جهت نمونه گیری در محل مورد نظر خود با شماره های زیر در ساعت مشخص تماس حاصل فرمایید:

آقای مهندس عزیزی: 09131689270

جوابدهی

شماره واتس آپ برای دریافت جواب آزمایش :

09138183947