سیستم ایمنی - دفاعی بدن در برابر عفونت چگونه عمل می‌کند؟

 زمانی که عامل بیماری‌زا مانند ویروس عامل کووید 19 به بدن ما حمله می‌کنند، تکثیر می‌شوند. این تهاجم که عفونت نام دارد، همان عاملی است که باعث بیماری می‌شود. سیستم ایمنی بدن ما از چندین ابزار برای مبارزه با عفونت استفاده می‌کند. خون حاوی سلول‌های قرمز است که اکسیژن را به بافت‌ها و اندام‌ها منتقل می‌کند و سلول‌های سفید یا ایمنی بدن که با عفونت مقابله می‌کنند. انواع مختلف گلبول‌های سفید به روش‌های مختلف با عفونت مبارزه می‌کنند:

• ماکروفاژها گلبول های سفید خون هستند که میکروب ها و سلول های مرده یا در حال مرگ را بلعیده و هضم می‌کنند. ماکروفاژها قسمتهایی از میکروبهای مهاجم را که "آنتی ژن" نامیده می شوند شناسایی می‌کنند. بدن آنتی ژن های خطرناک را تشخیص داده و آنتی بادی ها را برای حمله به آنها تحریک می‌کند.

• لنفوسیت های B گلبول های سفید دفاعی هستند. آنها آنتی بادی هایی تولید می‌کنند که به قطعات ویروسی که ماکروفاژها از خود به جای گذاشته اند حمله می‌کنند.

• لنفوسیت های T نوع دیگری از گلبول های سفید دفاعی هستند. آنها به سلولهای بدن که آلوده شده اند حمله می‌کنند.

اولین باری که فرد به ویروس کووید 19  آلوده می‌شود، تولید و استفاده از تمام ابزارهای مقابله با عامل بیگانه برای غلبه بر عفونت ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد. پس از ایجاد عفونت، سیستم ایمنی بدن فرد در مورد چگونگی محافظت از بدن در برابر آن بیماری اقدامات لازم را انجام می دهد.

پس از اتمام بیماری، بدن چند لنفوسیت T به نام "سلول های خاطره" را در خود نگه می دارد که اگر دوباره با ویروس مشابه روبرو شد، سریعاً عمل کند. در صورت ابتلاء مجدد به ویروس، بدن با شناسایی آنتی ژن هایی که قبلا با آنها مواجه شده است، آنتی بادی هایی برای حمله به آن تولید می‌کنند. متخصصان هنوز در حال بررسی این موضوع هستند که این سلولهای حافظه چه مدت از شخص در برابر ویروس کووید 19 محافظت می‌کنند.

واکسن کووید 19 چگونه عمل می‌کند؟

انواع مختلف واکسن‌ها به روش های مختلف برای محافظت از بدن تولید شده اند، که انها با ذخیره و تولید لنفوسیت های T "خاطره" و همچنین لنفوسیت های B بدن را جهت مقابله با ویروس آماده می نمایند. به طور معمول چند هفته پس از واکسیناسیون لازم است تا بدن لنفوسیت های T و لنفوسیت های B را تولید کند. بنابراین، ممکن است شخصی بلافاصله قبل از واکسیناسیون یا درست پس از واکسیناسیون به ویروس کووید 19  آلوده شود و سپس علائم بیماری ظاهر گردد زیرا واکسن وقت کافی برای محافظت از بدن را پیدا نکرده است. در برخی از مواقع پس از واکسیناسیون، در روند ایجاد ایمنی می تواند علائمی مانند تب ایجاد شود که این علائم طبیعی بوده و نشانه هایی هستند که بدن در حال ایجاد مصونیت است.

 

انواع واکسن کووید 19

در حال حاضر، سه نوع اصلی واکسن کووید 19 وجود دارد که مجاز و توصیه می شوند، یا تحت آزمایشات بالینی در مقیاس بزرگ (فاز 3) در ایالات متحده قرار دارند. در زیر توضیحی در مورد چگونگی عملکرد هر واکسن جهت کمک به بدن ما برای شناسایی و محافظت در برابر ویروس کووید 19  آورده شده است. هیچ یک از این واکسن‌ها نمی توانند  باعث انتقال بیماری کرونا به شخص دریافت کننده واکسن بشوند.

 

1) واکسن‌های mRNA (mRNA vaccines):

 حاوی ماده ای از ویروس است که باعث ایجاد کووید 19 می‌شود و به سلول های ما دستورالعمل هایی را برای ساخت پروتئین بی ضرری که منحصر به ویروس است، می دهد. سلول های ما پس از تهیه نسخه ای از پروتئین، مواد ژنتیکی واکسن را از بین می برند. بدن ما تشخیص می دهد که پروتئین یک پروتئین بیگانه است و لنفوسیت های T و لنفوسیت های B را بر علیه ان سنتز می نماید تا اگر در آینده به ویروس آلوده شویم بتوانیم با آن مبارزه کنیم.

2) واکسن‌های زیرواحد پروتئین (Protein subunit vaccines)

شامل قطعات (پروتئین) های بی خطر ویروسی است که باعث ایجاد کووید 19 می‌شود. پس از واکسیناسیون، بدن ما تشخیص می دهد که پروتئین یک پروتئین بیگانه است و لنفوسیت های T و آنتی بادی هایی را تولید می‌کند که اگر در آینده به ویروس آلوده شویم چگونه می توان با ویروس کووید 19 مبارزه کرد.

3) حامل واکسن (Vector vaccines)

حاوی یک نسخه اصلاح شده از ویروسی متفاوت از ویروسی است که باعث کووید 19 می‌شود. در داخل پوسته ویروس اصلاح شده، ماده‌ای از ویروس وجود دارد که باعث ایجاد کووید 19 می‌شود که "ناقل ویروسی" نامیده می‌شود. هنگامی‌که ناقل ویروس در داخل سلول‌های ما قرار گرفت، مواد ژنتیکی به سلول‌ها دستورالعمل‌هایی لازم جهت سنتز پروتئین‌های منحصر به ویروس عامل کووید 19 را می‌دهند. با استفاده از این دستورالعمل‌ها، سلول‌های ما نسخه‌هایی از پروتئین را تهیه می‌کنند. این امر بدن را وادار به ساخت لنفوسیت‌های T و لنفوسیت‌های B می‌کند تا اگر در آینده به این ویروس آلوده شدیم بتواند با آن ویروس مبارزه کند. واکسینه شدن علیه کووید 19و پیروی از توصیه‌های CDC برای محافظت از خود و دیگران بهترین محافظت را در برابر کووید 19  ایجاد می‌کند.

مقایسه چند واکسن کووید 19 با یکدیگر

واکسن کووید 19

واکسیناسیون یکی از مراحلی است که می‌توانید برای محافظت از خود و دیگران در برابر کووید 19 انجام دهید. محافظت در برابر کووید 19 بسیار مهم است زیرا برای برخی از افراد، کووید 19  می‌تواند باعث بیماری شدید یا مرگ شود. متوقف کردن همه‌گیری نیاز به استفاده از همه ابزارهای موجود دارد. واکسن‌ها سیستم ایمنی بدن شما را آماده می‌کنند بنابراین اگر در معرض قرار بگیرید بدن آماده جنگ با ویروس خواهد بود. پس از واکسیناسیون کامل علیه کووید 19، ممکن است بتوانید برخی از کارهایی را که به دلیل همه‌گیری متوقف کرده‌اید شروع کنید. اما پژوهشگران هنوز در حال تحقیق در ارتباط با تأثیر واکسن بر شیوع کووید 19 هستند. پس از واکسیناسیون کامل در مقابل کووید 19، باید در مکان‌های عمومی یا هنگامی‌که با افراد واکسینه نشده هستید، اقدامات احتیاطی را ادامه دهید.

 

منبع:

https://www.cdc.gov