انواع دیابت چیست؟

دیابت نوع 1 نوعی اختلال خود ایمنی است. سیستم ایمنی بدن به سلولهای لوزالمعده که انسولین می سازند ، آسیب می رساند. دیابت نوع 1 اغلب در کودکان یا بزرگسالان رخ می دهد ، اما می تواند در هر سنی شروع شود.

 دیابت نوع 2. در شرایطی که بدن نمی تواند انسولین کافی بسازد یا به طور عادی از آن استفاده کند. ایجاد میشود این یک بیماری خود ایمنی نیست. زنان دارای اضافه وزن بیشتر به احتمال زیاد به دیابت نوع 2 مبتلا هستند. ولی با کاهش وزن قابل پیشگیری است. انتخاب مواد غذایی سالم و ورزش نیز می تواند به جلوگیری از دیابت نوع 2 کمک کند.

دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 خطر قابل توجهی نسبت به دیابت GDM دارند.

دیابت بارداری. شرایطی است که در نحوه استفاده بدن از گلوکز تغییر پیدا می شود در نتیجه سطح قند خون بالا می رود و فقط در بارداری اتفاق می افتد و در حدود 3 در 100 تا 9 در 100 زن باردار اتفاق می افتد.

نکته:  بسیاری از زنانی که مبتلا به دیابت بارداری هستند سالها بعد به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. به نظر می رسد بین دیابت حاملگی و دیابت نوع 2 ارتباطی وجود دارد زیرا هر دو دارای مقاومت به انسولین هستند. با این حال ، برخی از تغییرات اساسی در شیوه زندگی ممکن است به جلوگیری از دیابت بعد از دیابت بارداری کمک کند. زنانی که به دیابت حاملگی مبتلا شده اند در معرض خطر ابتلا به دیابت بعد از بارداری هستند. این بدان معناست که مدیریت برای خانم هایی که دارای تحمل گلوکز یا دیابت بارداری قبلی و همچنین برای زنان مبتلا به دیابت ثابت هستند، مهم است.

 

چه عواملی باعث دیابت در دوران بارداری می شود؟

در دوران بارداری ، اندامی به نام جفت مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز جنین در حال رشد را فراهم میکند. جفت همچنین باعث ایجاد هورمون های استروژن ، کورتیزول و لاکتوژن می شود. که در اواخر بارداری ، این هورمون ها انسولین را مسدود می کنند. انسولین که انسداد می یابد مقاومت انسولین نامیده می شود. این مقاومت به انسولین استفاده از انسولین را برای بدن مادر سخت می کند. بدون انسولین کافی گلوکز نمی تواند وارد سلول های بدن شود. و گلوکز در خون باقی می ماند و باعث می شود سطح قند خون بالا رود.و دیابت بارداری شکل میگیرد.

 

چه کسانی در دوران بارداری در معرض خطر دیابت قرار دارند؟

• اضافه وزن قبل از بارداری

• سابقه خانوادگی مبتلا به دیابت نوع 2

• زنانی که دارای دوقلو هستند

• سن بالای ۳۰

• زنانی که سابقه سقط جنین دارند

• سابقه دیابت در حاملگی های قبلی

• سابقه به دنیا آوردن یک نوزاد درشت با وزن بیش از ۳۴۰۰ گرم در بارداری‌های قبلی

• سابقه به دنیا آوردن یک نوزاد با نواقص و ناهنجاری مادرزادی

• سابقه تولد نوزاد مرده

• وجود قند در ازمایش ادرار

• وجود سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (Pcos)

• فشار خون بالا، کلسترول بالا یا بیماری‌های قلبی

• سیگار کشیدن

 

علائم دیابت در دوران بارداری چیست؟

علائم خاصی برای دیابت وجود ندارد. بیشتر خانمها تا زمانی که آزمایش ندهند نمی دانند که ، آن را دارند.

 

چگونه دیابت در دوران بارداری تشخیص داده می شود؟

تقریباً همه خانمهای باردار در سه ماهه دوم از هفته 24 تا 28 بارداری از نظر دیابت بارداری مورد بررسی قرار می گیرند. در این مدت آزمایش غربالگری گلوکز انجام می شود آزمایش غربالگری گلوکز آزمایش چالش گلوکز یا GCT نیز نامیده می‌شود. برای آزمایش ،نوشیدنی گلوکز خورده میشود و سطح قند خون بعد از 2 ساعت آزمایش میشود اگر این تست سطح قند خون بالایی نشان دهد آزمایش تحمل گلوکز 3 ساعته انجام می شود. اگر نتایج آزمایش دوم عادی نباشد ، دیابت حاملگی تشخیص داده می شود. این آزمایش را می‌توان در شرایط غیرناشتا و در هر ساعت از روز بدون توجه به آخرین وعده غذایی انجام داد هنگام مراجعه برای انجام آزمایش، یک محلول قند به فرد داده می‌شود که محتوی ۵۰ یا 70 گرم گلوکز حل‌شده در ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌لیتر آب است. این محلول طعمی شبیه به نوشابۀ خیلی شیرین دارد و باید در مدت پنج دقیقه آن را سریع بنوشید. یک ساعت بعد برای بررسی سطح قند خون، یک نمونه خون از شما گرفته میشود در این مدت فرد باید آرام بنشیند، سیگار نکشد فعالیت بدنی شدید نداشته باشند و هیچ ماده غذایی میل نکند اگر مقدار قند اندازه‌گیری‌شده کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، مشکلی محسوب نمی‌شود

 

تست میزان قند خون در دوران بارداری

• ناشتا 95 میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر

• یک ساعت بعد از غذا140میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر

• دو ساعت بعد از غذا120 میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر

اما درصورتی‌که مقدار قند اندازه‌گیری‌شده بیشتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد به این معنی است که نتیجه آزمایش GCT شما مثبت بوده و مرحلۀ دوم آزمایش تحمل گلوکز یا O-GTT است که انجام میشود در آزمایش تحمل گلوکز فرد باید حداقل هشت ساعت ناشتا باشد در روز آزمایش ابتدا یک نمونه خون ناشتا گرفته می‌شود و پس از آن محلولی حاوی ۱۰۰ گرم گلوکز خوراکی به فرد داده می‌شود.در این زمان طی سه ساعت، سه نمونه خون به صورت هر ساعت یک بار، از بازو گرفته می‌شود تا خون مورد آزمایش قرار گیرد این آزمایش سه ساعت به طول می‌انجامد،

نکته : برخی از خانم‌های باردار پس از نوشیدن محلول گلوکز، حالت تهوع پیدا می‌کنند و حتی گاهی استفراغ می‌کنند اما اگر استفراغ کردید، نتایج دیگر قابل اطمینان نیست و آزمایش نباید ادامه یابد.

مقادیر استاندارد برای قند خون در آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته به شرح زیر است:

• قند خون ناشتا کمتر از ۹۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

• قند خون یک ساعته کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

• قند خون دو ساعته کمتر از ۱۵۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

• قند خون سه ساعته کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

 

عوارض دیابت بارداری در زنان باردار چیست؟

بیشتر عوارض در خانمهایی که پیش از بارداری به دیابت مبتلا هستند ، رخ می دهد.دلیل دقیق وقوع زایمان در زنان مبتلا به دیابت مشخص نیست.

• نوزاد به دلیل گردش خون ضعیف یا سایر شرایط مانند فشار خون بالا یا رگ های خونی آسیب دیده ، به آرامی در رحم رشد می کند

• خطر زایمان زودرس در زنان با کنترل ضعیف قند خون و تغییر رگهای خونی افزایش می یابد

• افت قند خون

• کتواسیدوز از مقادیر بالای گلوکز خون ، که در صورت عدم درمان ممکن است تهدید کننده زندگی باشد

• افزایش فشار خون بالا یا مسمومیت بارداری

• افسردگی

• نیاز به سزارین

• مرگ داخل رحمی جنین

• عوارض بینایی

• عوارض کلیوی ، حتی نارسایی

• افزایش عفونت مثانه و مجاری ادراری بروز عفونت ادراری

• نشانه ها ی عفونت ادراری 1- احساس نیاز به ادرار کردن 2- درد یا سوزش هنگام ادرار3- کدر یا خونی شدن ادرار 4 – کمر درد دل درد تب ولرز

• .عوارض دیابت بارداری بر روی جنین چیست؟

• افزایش احتمال ابتلا نوزاد به زردی

• سقط جنین خود به خود

• کمبود کلسیم خون

• عوارض متابولیک نوزادان

• نقایص بزرگ هنگام تولد در قلب و عروق خونی ، مغز و ستون فقرات دستگاه ادراری کلیه ها و دستگاه گوارش

• ماکروزومی یا بزرگی بیش از حد این اصطلاح برای کودکی که بسیار بزرگتر از حد طبیعی متولد میشود به کار می رود تمام مواد مغذی کودک به طور مستقیم از خون مادر گرفته می شود. اگر خون مادر قند زیادی داشته باشد لوزالمعده کودک انسولین بیشتری برای استفاده از این گلوکز ایجاد می کند. این باعث می شود چربی تشکیل شود و کودک بسیار بزرگ شود.

• هیپوگلیسمی این مشکل در صورتی رخ می دهد که سطح قند خون مادر برای مدت طولانی بالا باشد. این منجر به انسولین زیادی در خون کودک می شود. بعد از زایمان کودک همچنان انسولین بالایی دارد ، اما دیگر قند خون از مادر دریافت نمی کند. این باعث می شود سطح قند خون نوزاد بسیار پایین بیاید.

• عفونت های ریوی و مشکلات تنفسی نوزاد (پریشانی تنفسی). انسولین زیاد یا گلوکز بیش از حد رشد ریه ها را به طور کامل متوقف میکند و. این می تواند باعث ایجاد مشکلات تنفسی در نوزادان شود. این مشکل بیشتر در نوزادان متولد شده قبل از هفته 37 بارداری است.

• مسمومیت بارداری یا پره‌اکلامپسی زنان مبتلا به دیابت نوع 1 یا نوع 2 در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی در دوران بارداری هستند. برای کاهش خطر ، باید از پایان سه ماهه اول تا به دنیا آمدن نوزاد آسپرین با دوز کم مصرف کنند.

 

چگونه دیابت در دوران بارداری درمان می شود؟

• درمان به علائم ، سن و سلامت عمومی بستگی دارد. همچنین بستگی به این دارد که شرایط چقدر شدید است.

• انتخاب غذای سالم خوردن انواع غذاها از جمله میوه و سبزیجات تازه ،و محدود کردن مصرف چربی و کربوهیدرات

• ورزش کردن

• نظارت بر افزایش وزن حاملگی.

• نظارت روزانه قند خون

•  تزریق انسولین در صورت نیاز

• داروهای خوراکی برای هیپوگلیسمی

• اگر مبتلا به دیابت حاملگی شدید ، باید چند ماه پس از تولد نوزاد و هر 3 سال پس از آن آزمایش شوید.

• بسیاری از داروهای دیابت توصیه نمی شود در دوران بارداری استفاده شود. این شامل:

• داروهای غیر انسولین

• داروهای کلسترول مانند استاتین

• و داروهای فشار خون مانند ACE و َARB

 

چگونه دیابت در دوران بارداری کنترل می شود؟

• آزمایشات عملکرد جفت شامل شمارش حرکت جنین. این به معنای شمارش تعداد حرکات یا ضربات در یک بازه زمانی مشخص و تماشای تغییر فعالیت جنین است.

• سونوگرافی. این یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی و رایانه ای برای ایجاد تصاویر رگ های خونی ،بافت ها و اندام ها استفاده می کند. از سونوگرافی برای مشاهده اندام های داخلی به عنوان عملکرد ، و مشاهده جریان خون از طریق رگ های خونی استفاده می شود.

• تست غیر استرس این تست ضربان قلب کودک را در پاسخ به حرکات اندازه گیری می کند.

• مشخصات بیوفیزیکی. این سنجشی است که آزمایشاتی از قبیل تست فشار خون و سونوگرافی را برای بررسی حرکات کودک ، ضربان قلب و مایع آمنیوتیک در بدن مشخص می کند.

• مطالعات جریان داپلر. این نوعی سونوگرافی است که از امواج صوتی برای اندازه گیری جریان خون استفاده می کند.

• حداقل 3 ماه قبل از بارداری در رژیم غذایی از مولتی ویتامین ها یا اسید فولیک استفاده شود وتا هفته 12 حاملگی ادامه پیدا کند تا از ناهنجاری های مادرزادی جلوگیری شود

• نظارت جنین باید در سن حاملگی 32-30 هفته شروع شود، سپس تا 36-34 هفته قبل از زایمان ادامه پیدا می کند.

 

 

 

↵Guerin A, Nisenbaum R, Ray JG. Use of maternal GHb concentration to estimate the risk of congenital anomalies in the offspring of women with prepregnancy diabetes. Diabetes Care 2007;30:1920–1925Abstract/FREE Full TextGoogle Scholar

↵Jensen DM, Korsholm L, Ovesen P, et al. Peri-conceptional A1C and risk of serious adverse pregnancy outcome in 933 women with type 1 diabetes. Diabetes Care 2009;32:1046–1048Abstract/FREE Full TextGoogle Scholar