سرطان مثانه  چیست؟

مثانه عضوی میباشد که از داخل خالی است که داخل حفره لگن خاصره وجود دارد و دیواره های ماهیچه ای و قابلیت انعطاف آن سبب می شود تا حدود 2 پیمانه ادرار در آن جمع آوری شود.
ادرار در کلیه ها تولید شده و بوسیله ی دو لوله باریک (حالب) وارد مثانه شده، دیواره مثانه چندین لایه دارد که بر اساس درگیری هر کدام از این لایه ها سرطان مثانه را مرحله بندی می کنند. تومور مثانه به دلیل رشد سلولهای سرطانی در دیواره مثانه بوجود می آید که اکثر موارد به صورت یک توده  گل کلمی پایه دار میباشد.
رشد سلولهای سرطانی می تواند به بیرون مثانه نیز گسترش یابد و یا حتی به اعضا دوردست پیشروی کند.

عوامل تشدید کننده ی خطر ابتلا به سرطان مثانه چیست؟

• سیگار یکی از اصلی ترین عوامل خطر برای سرطان مثانه می باشد ( به مقدار 5-4 برابر افراد عادی ) حتی در افرادی که در معرض دود سیگارهستند نیز احتمال خطر بسیار است

• عفونت طولانی مدت با کرم انگلی “شیستوزما هماتوبیوم

• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی ( مانندلاستیک ، صنایع رنگ، صنایع چاپ ، تولیدات گاز و قیر، صنایع پردازش آلومینیوم و آهن

• افزایش سن ( این بیماری در افراد زیر 40 سال  نادر است)

• جنسیت این بیماری در مردان حدود 3 برابر زیادتر از زنان اتفاق می افتد.

• عفونتهای طولانی مدت یا مکرر  در قسمت مثانه

• نژاد در اشخاص سفید پوست بیشتر از سیاهپوستان  اتفاق می افتد.

• مصرف میوه و سبزیجات احتمال خطر را کاهش می دهد و بر عکس نوشیدن قهوه زیاد احتمال خطر را افزایش می دهد.

• سابقه رادیوتراپی  یا شیمی درمانی سبب زیادتر شدن خطر می شود.

نشانه های سرطان مثانه چیست؟

• وجود خون در ادرار

• سوزش و درد هنگام دفع ادرار

• احساس نیاز به دفع ادرار علیرغم نداشتن ادرار

• اشکال در دفع ادرار

عوارض بیماری سرطان مثانه چیست؟

• کاهش اشتها

• کاهش وزن

• دردهای استخوانی ودردهای ناحیه مقعد و یا ناحیه لگن

• تب

 تشخیص سرطان مثانه چگونه است؟

سیستوسکوپی شایعترین روش تشخیص و شناسایی عود سرطان مثانه می باشد. در این روش با عبور یک لوله باریک مجهز به دوربین به داخل مجاری ادرار و مثانه امکان مشاهده دیواره داخلی مثانه فراهم می شود، و در صورت وجود ضایعه مشکوک از آن نمونه برداری و جهت تعیین ماهیت ضایعه به بخش آسیب شناسی ارسال می شود. سیستوسکوپی علاوه بر بررسی بیماران با علائم سرطان مثانه جهت بررسی بیماران با علامتهای سیتولوژی غیرطبیعی ادرار نیز استفاده می شود. سیستوسکوپی منجر به ایجاد درد و ناراحتی در بیماران می شود و در موارد تومورهای کوچک و یا کارسینوم درجا، تشخیص بیماری به آسانی امکانپذیر نمی باشد.

بررسی دیگری  که جهت تشخیص غیر تهاجمی سرطان مثانه انجام می شود، آزمایش سیتولوژی ادرار می باشد. در این آزمایش غیر تهاجمی که اغلب به عنوان تکمیل سیستوسکوپی انجام می شود، نمونه ادرار جمع آوری شده و جهت بررسی به بخش آسیب شناسی ارسال می گردد. سیتولوژی ادرار دارای اختصاصیت بالا، اما حساسیت بسیار پایین می باشد (کمتر از 30-40٪) و نسبت به مرحله بیماری تغییر می نماید.

رشته های سیتوکراتین چیست؟

با توجه به اهمیت تکثیر سلولی تومورها و اینکه یکی از مهمترین شاخصهای سلولهای توموری و تهاجمی است، مارکرهایی که در تکثیر سلولی دخیل هستند، می توانند پیش آگهی و پیش بینی کننده بالینی مهم و موثر بشمار آیند، از جمله این مارکرها می توان به سیتوکراتینها (Cytokeratin) که منعکس کننده فعالیت تکثیر سلولهای تومور می باشند اشاره نمود.
همه سلولهای یوکاریوتی دارای ساختار اسکلت سلولی سیتوپلاسمی هستند، که فیلامنتهای بینابینی (رشته های واسطه) نامیده می شوند. شبکه اسکلت سلولی مسئول یکپارچگی مکانیکی سلول است و نقش مهمی را در فرآیندهای سلولی مانند تقسیم سلولی، جابجایی و تماس سلول به سلول ایفا می نماید. سیتوکراتینها پروتئینهایی از جنس کراتین می‌باشند که حاوی رشته‌های واسطه بوده که در اسکلت سیتوپلاسمی سلولهای اپیتلیال یافت می شوند و الگوی آنها در طی تغییرات سلول نرمال به سلول بدخیم همواره حفظ می شود. در حال حاضر بیش از 20 سیتوکراتین مختلف شناسایی شده است، که در میان آنها سیتوکراتین 8 ، 18 و 19 فراوانترین سیتوکراتینها در سلولهای اپیتلیال ساده می باشند. سیتوکراتینها به عنوان مارکرهای قابل اعتماد در تومورهای اپیتلیال سرطانهای سینه، تخمدان، پروستات و مثانه محسوب می شوند که در میان آنها، سیتوکراتینهای 8 و 18 شایعترین سیتوکراتینهای مورد بررسی در سرطان مثانه بشمار می آید.

آزمایش مارکر UBC Rapidچیست؟

UBC Rapid یک آزمایش به روش مراقبت محلی (point-of-care (POC جهت تعیین قطعات سیتوکراتین 8 و 18 محلول در ادرار می باشد. در آزمایش UBC Rapid جهت تعیین مقادیر کمی در ترکیب از POC ریدر استفاده می شود. مارکر UBC Rapid نسبت به دیگر مارکرهای ادرار دارای حساسیت تشخیصی بسیار بالا و عدم حساسیت نسبت به آلودگی های خون در ادرار (هماچوری)، که شایعترین علامت سرطان مثانه است، می باشد. لذا استفاده از آزمایش UBC Rapid با هدف تکمیل آزمایش های سیستوسکوپی و سیتولوژی ادرار جهت تشخیص سرطان درجا و تومورهای درجه بالا غیر تهاجمی مثانه توصیه می شود. در تشخیص بیماران با خطر بالای ابتلا به سرطان مثانه ترکیب دو آزمایش سیتولوژی ادرار و UBC Rapid حساسیتی معادل 88٪ را نشان می دهد. دقت آزمون POC در تشخیص بیماران مبتلا به سرطان مثانه تقریبا مشابه روش ELISA می باشد.

آزمایش BTA Statچیست؟

BTA.Stat  یک روش غیر تهاجمی، ارزان و سریع برای تشخیص سرطان مثانه است و در نوع خود دستاورد بزرگ و پیشرفته ای  برای شناسایی و بررسی درمان این تومورها می باشد.

حساسیت و اختصاصی بودن بالای 80 درصد آزمایشStat   BTA  در مقایسه با دیگر روش های غیر تهاجمی موجب تاییدیه  FDA آن شده است.

آزمایشStat   BTA در مقایسه با سیتولوژی ادرار و تشخیص زود هنگام سرطان مثانه حساسیت بیشتری دارد.

آزمایشStat   BTA در مبتلایان به عفونت های ادراری یا کسانی که واکسن  BCC گرفته است نباید به کار رود.

در مواردی که  TAstal  مثبت باشد اما نتایج سیستوسکوپی منفی شده، باید سیستولوژی ادرار در سه نوبت طبق پروتکل استاندارد انجام پذیرد یا درصورتی که نتایج سیتولوژی مثبت باشد لازم است اقدامات تشخصی بر نمونه برداری و پاتولوژی انجام پذیرد.

اما اگر نتایج سیتولوژی منفی باشد، روند درمان و تشخیص تا سیستوسکپی بعدی به تعویض می افتد.

 آزمایش BTAstat ، یک آزمایش سریع ایمونوکروماتوگرافی است که با تشخیص آنتی ژن  hCFHrp  ادرار، به بررسی احتمال وجود تومورهای مثانه می پردازد و نتایج را بصورت کیفی بیان می کند.

این آزمایش براساس آنتی بادی های مونو کلونال ادرار طراحی  شده است.

درمان سرطان مثانه چگونه است؟

بهبود تومور مثانه به مهاجم یا غیر مهاجم بودن آن وابستگی دارد. برای تومور های غیرمهاجمی که سریع تشخیص داده می شوند پزشک اورولوژ سعی می کند تومور را از راه یک اشعه الکتریکی شدید که توسط سیستوسکوپ داخل مثانه می شود تخریب کند، این متد درمانی فولگوریشن نامیده می شود؛ برای تومور های با اندازه ی کوچک این متد تنها روش لازم میباشد و احتیاج به بقیه ی اقدامات نمی باشد یک روش درمانی دیگر شامل ریختن داروهای شیمی درمانی در داخل مثانه میباشد. این روش درمانی هیچ مشکل خاصی را برای شما ایجاد نمی کند.

تومورهای بزرگتر که به داخل عضلات دیواره مثانه راه یافته اند باید سریعا بوسیله ی عمل جراحی برداشته شوند. برخی اوقات بخشی از مثانه یا همه ی آن برداشته می شود,این عمل جراحی سیستکتومی نام دارد. اگر همه ی مثانه برداشته شود تحت بیهوشی، عمل صورت می گیرد. حالب ( مجرایی که ادرار را از کلیه به مثانه انتقال میدهد ) به بخشی از روده کوچک که ایلئوم نامیده می شود، وصل می شود تا ادرار از کلیه به ایلئوم هدایت شود. بعد سوراخی بر روی شکم ایجاد می شود تا ادرار از راه این مجرا از روده خارج شود. یک کیسه پلاستیکی ویژه نیز به این سوراخ وصل می شود.
بقیه ی اقدامات درمانی برای تومور های مهاجم از قبیل رادیو تراپی وشیمی درمانی برای تومور هایی میباشد که سلول های آن ها به خارج مثانه پیشروی کرده اند شاید درمان بیمار ترکیبی از درمان های ذکر شده باشد.

 انواع راه های درمانی سرطان مثانه چیست؟

• رزکسیون (برداشتن تومور از طریق مجرا) : از طریق مجرای ادرار با دستگاه رزکتوسکوپ داخل مثانه شده و تومورهای سطحی را بر می‌دارند.

•  کموتراپی داخل مثانه‌ای:  از راه سوند مواد شیمیایی به مثانه داخل می‌شود. این کار نقش پیشگیرانه و درمانی برای جلوگیری از عود و از میان بردن بقایای سلول‌های تومورال سطحی دارد، که هفته‌ای یک بار و برای مدت 6 هفته استفاده می‌شود. مهمترین داروهای مصرفی در کموتراپی سرطان مثانه عبارتند از میتومایسین- C، تیوتپا، دوکسی روبیسین و BCG که BCG داروی انتخابی می‌باشد.

•  شیمی درمانی: اصلی ترین دارو در شیمی درمانی سپس پلاتین است که به تنهایی می‌تواند باعث درمان 30 درصد از سرطان‌ها باشد.

• رادیکال سیستکتومی:  این متد در اصل برداشتن ارگان‌های گوناگون واقع در قدام لگن میباشد که در مردان شامل مثانه با چربی اطراف، پریتوئن روی آن، پروستات و سمینال وزیکول می‌باشد.

• رادیو تراپی

• پارشیال سیستکتومی (برداشت ناکامل مثانه(: که در آن قسمتی از مثانه با عمل جراحی برداشته می‌شود که این کار به‌طور معمول در تومورهای منفرد بیشتر انجام می‌شود.

• درمان‌های ترکیبی

مدت زمان درمان سرطان مثانه چقدر است؟

همانند بقیه ی فرم های سرطان، درمان سرطان مثانه نیز زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که قبل از پیشروی آن به بقیه ی بخش های بدن درمان آغاز شود وبه همین خاطر است که سرطان باید هرچه زود تر تشخیص داده شود؛ پس اگر علائمی از سرطان مثانه را دارید هرچه سریع تر به پزشک خود مراجعه کنید. اگر تومور شما غیر مهاجم میباشد شانس درمان شما بسیار عالی میباشد، اگرچه باید به صورت منظم تست سیستوسکوپی را انجام دهید چون تومور های کوچک بیشتر اوقات برگشت پذیرند و احتمال گسترش و دست اندازی تومور جدید وجود دارد.
برداشتن تومور مهاجم به همراه قسمتی از مثانه سبب کوچک شدن اندازه آن می شود و این به این معنی است که حفره مثانه مقدار کمتری از ادرار را می تواند در خود جای دهد پس دفعات رفتن به دستشویی افزایش پیدا می کند