کامپیلوباکتر Campylobacter

کامپیلوباکتر (Campylobacter)  یکی از سرده‌های شاخه پروتئوباکتریا، رده اپسیلون ‌پروتئوباکتریا است.کامپیلوباکتر (به معنی "باکتری خمیده") جنس باکتریهای گرم منفی است. کامپیلوباکتر به طور معمول کاما یا s شکل و متحرک به نظر می رسد. حداقل دوازده گونه کامپیلوباکتر در بیماریهای انسانی دخیل بوده اند که C. jejuni و C. coli رایج ترین آنها هستند. C. jejuni اکنون به عنوان یکی از اصلی ترین دلایل بیماری باکتریایی ناشی از مواد غذایی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته شناخته شده است. این باکتری با آزمایش اکسیداز و آزمایش کاتالاز مثبت هستند. کامپیلوباکتر در دمای 42 درجه سانتیگراد بهتر کشت می شود. برخی انواع آن عبارتند از:

۱)کامپیلوباکتر ژوژنیC.Jujuni))

۲)کامپیلوباکتر پیلوری یا هلیکوباکتر پیلوری C.Pilori: کامپیلوباکتر پیلوری (هلیکوباکتر پیلوری) عامل گاستریت مزمن و اولسر دودنال می‌باشد. این باکتری مؤثر در زخم روده و معده است. باکتری اوره آز مثبت که به شدت و سرعت اوره را تجزیه می‌کند. برای تایید وجود هلیکوباکتر پیلوری در آزمایشگاه از بررسی آنتی بادی‌های IgG , IgA استفاده می‌شود. برای کشت از ترشحات روده نمونه برداری می‌شود. امروزه این باکتری از سرده کامپیلوباکتر خارج و در سرده هلیکوباکتر طبقه‌بندی می‌شود

۳)کامپیلوباکتر فتوس C.Fetu: یک مهاجم فرصت طلب است که در بیماران نقص ایمنی ایجاد عفونت می‌کند. در این بیماران گاهی باعث اسهال می‌شود و همچنین ممکن است باعث باکتریمی و عفونت سیستمیک شود. در گاو باعث سقط جنین می‌شود و اولین بار هم از گاو جدا شده است. برای تست‌های تشخیصی آزمایشگاهی از نمونه‌های بیوپسی معده کامپیلوباکتر فتوس گرفته می‌شود و از نمونه‌های خون برای آزمایشهای سرولوژیکی.در لام مستقیم با رنگ آمیزی گیمسا و رنگ آمیزی اختصاصی نقره بهتر مشاهده می‌شود، باکتریهای خمیده و اسپریل شکل در زیر میکروسکوپ دیده می‌شود. محیط اختصاصی آن SKirow است که ۵-۳ روز طول می‌کشد تا رشد کند (حاوی آنتی بیوتیک‌های وانکومایسین، پلی میکسین و تری متوپریم) کلونی‌های به قطر ۲-۱ میلی‌متر روی این محیط ایجاد می‌شود.

منابع آلودگی کامپیلوباکتر چیست؟

بیشتر گونه های کامپیلوباکتر می توانند انسان و حیوانات دیگر را آلوده کرده و باعث بیماری شوند. مخزن اصلی و طبیعی باکتری طیور می باشد ؛ انسان می تواند بیماری را از خوردن غذای آلوده به گونه های کامپیلوباکتر منعکس کند. منبع عفونت دیگر تماس با حیوانات آلوده است که اغلب کامپیلوباکتر را بدون علامت حمل می کنند.

علائم بیماری به چه صورت است؟

علائم معمولاً 5-7 روز طول می کشد، کامپیلوباکتر می تواند باعث عفونت دستگاه گوارش به نام campylobacteriosis شود. این بیماری با یک اسهال التهابی ، گاها خونین یا سندروم دیسترس ، مشخص می شود که بیشتر شامل گرفتگی ، تب و درد است. کامپیلوباکتر همچنین با پریودنتیت همراه بوده است. باعث ایجاد انتریتس پراکنده، خونین ، ادماتیو و اگزوداتیو می شود. سوراخ شدن دستگاه گوارش عارضه نادری از عفونت است. در بعضی موارد ، عفونت کامپیلوباکتر می تواند علت اصلی سندرم گیلین-بارو باشد.

به چه روش های انتقال می یابد؟

 متداول ترین راه های انتقال دفع مدفوع ، خوراکی یا آب آلوده و خوردن گوشت خام است. مواد غذایی دخیل در کامپیلوباکتریوز شامل مرغ های خام یا زیر پخته ، لبنیات خام و محصولات آلوده است.

چگونه بیماری تشخیص و درمان می شود؟  

این عفونت معمولاً خود محدود کننده است و در بیشتر موارد، با جایگزینی مایع و الکترولیت برای درمان عفونتهای انسانی کافی است. درمان با آنتی بیوتیک ها اثر کمی دارند و به جز در بیماران پرخطر ، باعث درمان قطعی نمی شود. درمان استاندارد در موارد پرخطر آزیترومایسین ، یک آنتی بیوتیک ماکرولید ، به ویژه برای درمان عفونت های کامپیلوباکتر در کودکان است. اگرچه سایر آنتی بیوتیک ها ، مانند کینولون ها ، تتراسایکلین و سایر ماکرولیدها گاهی در درمان عفونت های گوارشی کامپیلوباکتر در بزرگسالان استفاده می شود. در صورت عفونت سیستمیک ، از آنتی بیوتیکهای دیگر ضد باکتریایی استفاده می شود ، مانند آمپی سیلین ، آموکسی سیلین / اسید کلاوولانیک یا آمینوگلیکوزیدها. آنتی بیوتیک های فلوروکینولون ، مانند سیپروفلوکساسین یا لووفلوکساسین ، به دلیل مقاومت ، ممکن است در بعضی موارد مؤثر نباشند. علاوه بر آنتی بیوتیک ها ، کودکان که دچار کم آبی شده اند ممکن است نیاز به درمان مایعات داخل وریدی در بیمارستان داشته باشند.

تشخیص: campylobacteriosis با آزمایش نمونه مدفوع انجام می شود.

کامپیلوباکترژوژنی

مهم‌ترین گونه کامپیلو، کامپیلوباکتر می‌باشد.عفونت معمولاً از طریق مصرف گوشت مرغ، شیر غیرپاستوریزه و آب‌های آلوده به فضولات پرندگان شایع است. کامپیلوباکتر یکی از 4 علت اصلی بیماری های اسهالی است. این به عنوان شایعترین علت باکتریایی دستگاه گوارش انسان در جهان محسوب می شود. عفونت کامپیلوباکتر به طور کلی خفیف است، اما ممکن است در میان کودکان کم سن، سالمندان و افرادی که تحت درمان با سیستم ایمنی قرار دارند، کشنده باشد. گونه های کامپیلوباکتر می توانند به وسیله گرما و پخت کامل غذا به طور کامل از بین بروند.

شروع علائم بیماری از چه زمانی می باشد؟

بیماری معمولا 2 تا 5 روز پس از عفونت با باکتری رخ می دهد، اما این زمان می تواند بین 1 تا 10 نیز روز باشد. علائم: شایع ترین علائم بالینی عفونت های کامپیلوباکتر عبارتند از اسهال (اغلب همراه با خونریزی)، شکم درد ، تب، سردرد، تهوع و یا استفراغ. علائم معمولا 3 تا 6 روز طول می کشد. عوارضی مانند باکترمی (وجود باکتری در خون)، هپاتیت، پانکراتیت (عفونت های کبد و پانکراس) و سقط جنین با فرکانس های مختلف گزارش شده است. عوارض پس از عفونت ممکن است شامل آرتریت واکنشی (التهاب دردناک مفاصل که ممکن است چند ماه طول بکشد) و اختلالات عصبی مانند سندرم Guillain-Barree یا نشانگان گیلن باره، به شکل فلج اطفال، باشد که در موارد محدودی می تواند منجر به اختلال عملکرد تنفسی و عصبی شدید شود.

به چه روشی عفونت انتقال می یابد؟

گونه های کامپیلوباکتر در اکثر حیوانات خونگرم به طور گسترده ای وجود دارد. آنها در حیواناتی مانند مرغ، گاو، خوک، گوسفند و شترمرغ شایع هستند و در حیوانات خانگی، از جمله گربه ها و سگ ها نیز دیده شده اند. این باکتری ها در ماهی های دریایی نیز یافت می شوند.مسیر اصلی انتقال معمولا از طریق غذای خوراکی، از طریق گوشت و محصولات گوشتی و همچنین شیر خام و آلوده به باکتری است. آب آلوده یا یخ نیز منبع عفونت است.

علائم بیماری چگونه تشخیص داده می شود و راه درمان  چیست؟

 در صورت ابتلا به کامپیلوباکتر ، حتما به مراکز درمانی مراجعه کنید ، با دادن آزمایش مدفوع می توان باکتری را تشخیص داد .

درمان: به طور کلی درمان خاصی به جز جایگزینی الکترولیت و ری هیدریشن مورد نیاز نیست. درمان ضد میکروبی در موارد تهاجمی (زمانی که باکتری ها در سلول های مخاطی روده نفوذ کرده و به بافت ها آسیب می رسانند) یا برای از بین بردن حالت حامل (وضعیت افرادی که کامپیلوباکتر را در بدن خود نگهداری می کنند و باکتری ها بدون هیچ علامتی باقی می مانند) توصیه می شود. عفونت تقریبا همیشه خود به خود درمان می شود و اغلب به آنتی بیوتیک ها نیازی نیست. علائم شدید با آنتی بیوتیک ها بهبود می یابند.

تصویر میکروسکوپی از کامپیلو باکترژوژنی در نمونه مدفوع

https://www.webmd.com/food-recipes/food-poisoning/what-is-campylobacter-infection#1

https://kidshealth.org/en/parents/campylobacter.html